نشده بود و بر تمامى اصول و فروع و قواعد اسلام منطبق بود، آن را پذيرفته بودند و با همان عقايد از دنيا رفتند، نمى‌توانند وقتى كه قبر آنها را احاطه كرد، از اين مذهب و حاملان آن تبرى جويند.

در اين‌جاست كه از آنچه روى داد، بهره‌بردارى كردند و گفتند كه تا وقتى فاطميان به اسماعيل بن جعفر صادق عليه السلام منتسب هستند، از نظر نسب و مذهب، اسماعيلى هستند آنها اين را آشكارا اعلام كردند، زيرا تا وقتى ايمان و اسلام ريشه‌دارى داشته باشند و فاطميان، اسماعيلى باشند، اين اعلام لطمه‌اى به آنها نمى‌رساند. اما وقتى پيروان حسن دوم فرزند محمد بن بزرگ اميد خود را اسماعيلى بنامند، در اين صورت آنها عقايد ديگران را به اسماعيليان آغازين مى‌چسبانند و از آنها بدگويى مى‌كنند. اين جريان تا امروزه ادامه دارد.

گروهى ديگر آمدند كه داراى نيت‌هاى پليد نبودند اما در مقابلشان نوشته هايى را ديدند كه بدنيتان نوشته بودند و آنها ناخواسته آن نوشته‌ها را حقيقت انگاشته، آن را پذيرفتند مانند وضعيتى كه براى نويسندگان «موسوعة عبد الناصر فى الفقه الاسلامى» كه قبلا از آن ياد كرديم، اتفاق افتاد.

انصاف در مورد نزاريان:

اگرچه آنچه در مورد نزاريان گفتيم حقايقى عينى بود، اما در موردى كه انصاف لازم است بايستى جانب انصاف را در مورد آنها رعايت كرد و آنها را از گزافه‌هايى كه گزافه‌گويان در موردشان گفته‌اند تبرئه نمود.

از جمله اين‌كه آنها را به «حشّاش» يا «حشيشى»، منسوب به ماده مخدر معروف، ملقب كرده‌اند. برخى از نويسندگان اين لقب را به تمامى نزاريان، اعم از آنها كه توسط جلال الدين حسن سوم از جريان انحرافى حسن دوم بريدند