نشمرند تا بدان مرتبه يا مرتبه نزديكتر بدان برسند انشاء اللّه تعالى.

قسمت خيرات‌

و اما اقسام خير را بچند وجه اعتبار كرده‌اند.

فرفرريوس از ارسطاطاليس نقل كرده كه او خيرات را بر اين وجه قسمت كرده است كه خيرات بعضى شريف بود و برخى ممدوح و بعضى خير بقوه و برخى نافع در طريق خير.

اما شريف، بعضى آنست كه شرف او ذاتى بود و ديگر چيزها را شرف از او عارض شود و آن دو چيز است عقل و حكمت.

و اما ممدوح، انواع فضايل و اقسام افعال جميله است.

و اما خير بقوه، استعداد اين خيرات است.

و اما نافع در طريق خير، چيزهائى است كه لذاته مطلوب نبود بلكه بسبب چيز ديگر مطلوب بود چون مكنت و ثروت.

و بر وجهى ديگر خيرات يا غاياتند يا غيرغايات و غايات يا تامند يا غير تام.

اما آنچه تام است سعادت است كه چون حاصل آيد صاحبش طالب مزيدى نگردد بر آن.

و آنچه غير تام است مانند صحت و بسيار بود كه چون حاصل آيد بر آن اقتصار نيفتد بلكه با آن چيزهاى ديگر بيابد.

و غيرغايات مانند تعلم علم بود و علاج و رياضت.

و بوجهى ديگر خيرات يا نفسانى بود يا بدنى يا خارج از هردو و معقول بود يا محسوس و بعضى در مقولات عشره كه اصناف موجودات را شامل است خيرات تعيين كرده‌اند و گفته‌اند كه خير در جواهر مانند جوهر عقل بود كه مبدع اول دواست و همه موجودات را در طريق كمال انتها با او