فصل ششم در فضيلت صداقت و كيفيت معاشرت با اصدقاء

چون مردم مدنى بالطبع است و تمامى سعادت او نزديك اصدقاى اوست و ديگر شركاء او در نوع و هركه تمامى او با غير او بود بتنهائى كامل نتواند شد پس كامل و سعيد كسى بود كه در اكتساب اصدقاء بذل جهد كند و خيرات كه بدو تعلق گرفته باشد ايشانرا شامل گرداند تا بمعاونت ايشان آنچه بانفراد حاصل نتوان كرد حاصل كند و در مدت عمر خويش بوجود ايشان تمتع و التذاذ يابد، تمتعى حقيقى و التذاذى الهى چنانكه گفتيم نه لذتى حيوانى و تمتعى بهيمى، الا آنكه اينقوم بس عزيز الوجودند و اصحاب لذت حيوانى و تمتع بهيمى كثير الوجود، و در معاشرت ايشان اقتصار بر اندك اولى چه اينطايفه بمنزله نمك و توابل (ادويه كه در طعام كنند) باشند كه هرچند در طعام بايشان احتياج بود اما بجاى غذا نباشند

و اما صديق حقيقى بعدد بسيار نتواند بود، چه شريف و نادر باشد و عزت از لوازم قلت بود، و چون محبت او بافراط كشد و محبت مفرط در بيشتر احوال چنانكه گفتيم جز ميان دو تن اتفاق نيفتد پس صديق حقيقى بعدد بسيار نبود و ليكن حسن عشرتى و كرم لقائيكه باو باستحقاق استعمال افتد با بسيار كسان بى‌استحقاق استعمال بايد كرد بجهت طلب فضيلت، چه مردم خير فاضل در معاشرت معارف خود مسلك معاشرت اصدقاء سپرد و التماس صداقت حقيقى كند از همه كس‌

و ارسطاطاليس گفته است مردم بدوست محتاج بود در همه احوال‌

اما در حال رخاء از جهت احتياج بملاقات و معاونت ايشان‌

و اما در حال شدت از جهت احتياج بمواسات و مؤانست ايشان و بحقيقت‌