مخاصمه نزد حاكمِ طاغوتى رفتند. امام(عليه السلام) درباره اين كار آنها فرمود: مراجعه شما به حاكم طاغوتى، خلاف فرمان الهى است. راوى مى گويد: عرض كردم اين دو متخاصم به كجا بروند. امام(عليه السلام) فرمود: از ميان شيعيان، دو نفر را كه آگاه به دين و حلال و حرام هستند، به عنوان حاكم انتخاب نموده و به آنان مراجعه كنند و اين دو هر چه حكم نمودند، پذيرفته و عمل شود. راوى سؤال مى كند: هرگاه آن دو نفر در مقام قضاوت و داورى با هم اختلاف كردند و منشأ اختلاف آنها، حديث منقول از شما بود، چه كنيم؟ حضرت فرمود: «الحكم ما حَكَم به اعدلهما و افقههما و اصدقهما فى الحديث و اورعهما و لا يلتفت الى ما يحكم به الآخر»[2]

نيز ر.ك: اخبار ترجيح با صفات راوى.

2 و 1. مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج 2، ص (226-224).

مغنيه، محمد جواد، علم اصول الفقه فى ثوبه الجديد، ص 443.

صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج 2، ص 594.

ايروانى، باقر، الحلقة الثالثة فى اسلوبها الثانى، ج 4، ص (453-451).

حكيم، محمد سعيد، المحكم فى اصول الفقه، ج 6، ص 175.

شيرازى، محمد، الوصول الى كفاية الاصول، ج 5، ص 356.

قديرى، محمد حسن، البحث فى رسالات عشر، ص 389.

سبحانى تبريزى، جعفر، المحصول فى علم الاصول، ج 4، ص 498.

سبحانى تبريزى، جعفر، الموجز فى اصول الفقه، ج 1، 2، ص 411.

صفات كماليه راوى

ر.ك: صفات راوى

صفات مفتى

ر.ك: شرايط مفتى

صفت

ر.ك: وصف

صور نهى

ر.ك: اساليب نهى

صيغ امر

ر.ك: صيغه امر

صيغ طلب

ر.ك: صيغه طلب

صيغ عموم

ر.ك: ادوات عموم

صيغ نهى

ر.ك: صيغه نهى

صيغه افعل

ر.ك: صيغه امر

صيغه امر

هيئت فعل هاى امر

صيغه امر، به معناى هيئت امر مى باشد، مانند: صيغه افعل و آن چه مانند و شبيه آن است.

مراد از صيغه افعل، صيغه فعل هاى امر است، چه امر غايب و چه امر حاضر، چه معلوم و چه مجهول، چه ثلاثى و چه رباعى، چه مجرد و چه مزيد فيه.

و منظور از مانندهاى صيغه افعل، هر صيغه و يا كلمه اى است كه داراى معناى طلبى باشد، مانند: جمله هاى خبرى كه در مقام انشا به كار مى رود، چه جمله خبرى اسمى، مثل: «ان الصلوة كانت على المؤمنين كتابا موقوتا» و چه جمله خبرى فعلى، مثل: «كتب عليكم الصيام» و نيز اسم فعل هايى كه به معناى فعل امر است، مثل: صه، مه، مهلا و...

نكته:

هيئت، به معناى شكل و قالبى است كه ماده در آن ريخته مى شود و از كنار هم قرار گرفتن حروف اصلى، زايد و حركات به وجود مى آيد; براى مثال، صيغه افعل، قالبى است كه معناى خاص دارد و هر ماده اى در آن ريخته شود آن معنا را مى گيرد.

نيز ر.ك: معانى صيغه امر.

[1]مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج 1، ص 71

آخوند خراسانى، محمد كاظم بن حسين، كفاية الاصول، ص 91.

صاحب معالم، حسن بن زين الدين، معالم الدين و ملاذ المجتهدين، ص 46.

صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج 2، ص 22 و 47.

نائينى، محمد حسين، اجود التقريرات، ج 1، ص 87.

ولايى، عيسى، فرهنگ تشريحى اصطلاحات اصول، ص 124.

جزايرى، محمدجعفر، منتهى الدراية فى توضيح الكفاية، ج 1، ص 433.

محقق حلى، جعفر بن حسن، معارج الاصول، ص 61.

سبحانى تبريزى، جعفر، الموجز فى اصول الفقه، ج 1، 2، ص 53.

فاضل لنكرانى، محمد، سيرى كامل در اصول فقه، ج 3، ص 333.

فاضل تونى، عبد الله بن محمد، الوافية فى اصول الفقه، ص 67.

صيغه طلب

هيئت دلالت كننده بر طلب انشايى

صيغه طلب، هيئتى است كه بر طلب انشايى دلالت مى كند و شامل صيغه امر و نهى، هر دو، مى گردد، زيرا نظر معروف در بين قدما و بسيارى از متأخران، هم چون مرحوم «محقق نايينى» اين است كه صيغه نهى و صيغه امر، هر دو، بر طلب انشايى (مقابل طلب حقيقى) دلالت دارند، هر چند نهى بر طلب ترك و امر بر طلب فعل دلالت مى كند.

نكته اول:

بيشتر محققان معاصر معتقدند مدلول امر، بعث (تحريك و