عمدى انجام داده باشد، تنها بايد غرامت بپردازد و ديگر زندان و توبيخ لازم نيست. اگر حيوانى را ناقص كند ضامن آن چيزى است كه از قيمتش كم شده است.

همين حكم از حديث صحيح أبى ولّاد كه شيخ انصارى آن را در مكاسب آورده است نيز استنباط مى‌شود. دلالت اين اخبار بر ضمانت تلف كنندۀ مال ديگرى بدون اجازه و رضايت او كاملا آشكار است. اما آنچه از قول فقيهان مشهور شده اين است كه «من اتلف مال الغير فهو له ضامن» من اين را در كتب حديث نديدم، اما جوينده حتما آن را مى‌يابد، چون ثبوت اين حكم نزد عامۀ فقيهان به حدى است كه نيازى به جستجو و بحث در مورد مدرك آن نيست.

2 مقصود و هدف قاعدۀ اتلاف‌

تلف به معنى هلاكت و نابودى است. بنابراين اتلاف مال به معناى از بين بردن مال و نابودى آن است. نابود كردن و از بين بردن مال گاهى متعلق به ذات مال است و گاهى متعلق به ماليت شي‌ء با برجا ماندن ذات آن. مثلا، يخ در تابستان ارزش و قيمت دارد، اما در زمستان ارزش و قيمتى ندارد و خردمندان براى آن در فصل زمستان قيمت و ارزشى قائل نيستند. حال اگر كسى يخ ديگرى را از بين ببرد در واقع ذات مال او را اتلاف كرده است. اما اگر آن را تا فرا رسيدن زمستان براى صاحبش حفظ كند (مثلا در مثلج، يعنى محلى كه يخ را در آن نگه مى‌دارند حفظ كند) تا يخها را در تابستان بفروشد ضررى به صاحب مال نزده‌