3- 4: اشكال سوم و جواب آن‌

1- 3- 4: اشكال‌

اصالت وجود مستلزم اشتراك لفظى واژه «موجود» است و اين خلاف فرض است، زيرا اشتراك معنوى «وجود» و «موجود» خود يكى از مقدمات اصالت وجود است.

گفته شد كه معناى اصالت وجود و اعتباريت ماهيت اين است كه وجود بذاته موجود است و ماهيت به اعتبار وجود موجود مى‌باشد؛ و به تعبيرى كه در 1- 1- 4 بيان شد، وجود براى موجود بودن نياز به‌وجود زائد ندارد و لازم نيست كه وجود ديگرى به آن منضم شود تا موجود گردد، بلكه خود عين موجوديت است، برخلاف ماهيت كه براى موجود شدن نياز به وجود زائد دارد، بايد وجودى، به منزله مبدأ اشتقاق، براى آن تحقق يابد تا به لحاظ آن مفهوم «موجود» بر آن حمل گردد. پس وقتى مى‌گوييم: «ماهيت شى‌ء موجود است» به معناى اين است كه داراى وجود است و وقتى مى‌گوييم: «وجود آن موجود است» به معناى اين است كه عين وجود است، عين موجوديت است. يعنى واژه «موجود»، كه يكى از مشتقات است، وقتى بر ماهيت اطلاق مى‌شود به معناى «ذات ثبت له الوجود» است و وقتى بر وجود آن اطلاق مى‌گردد، به معناى «هو الوجود» است. بنابراين، اين واژه بر وجود و ماهيت به يك معنا اطلاق نمى‌شود و لهذا بين آن دو مشترك لفظى است، در حالى‌كه طرح مسئله اصالت وجود مبتنى بر فرض اشتراك معنوى وجود است، چنانكه در مقدمه چهارم در 1- 4- 2 گذشت. على هذا قبول اصالت وجود و اعتباريت ماهيت منجر به نتيجه‌اى مى‌شود كه منافى با مقدمات و مبانى مسئله است:

لو كان الوجود موجودا بذاته و الماهيّة موجودة بغيرها، الذى هو الوجود، كان مفهوم الوجود مشتركا بين «ما بنفسه» و «ما بغيره» [اى، بعرض غيره‌]، فلم يتمّ مفروض الحجّة، من انّ الوجود مشترك معنوىّ بين الموجودات لا لفظىّ.

2- 3- 4: جواب‌

اين اشكال نيز ناشى از اشتباه بين مفهوم «موجود» و مصاديق آن است. تفاوتى كه در اشكال فوق مطرح شده است در ناحيه مصاديق «موجود» است، نه در ناحيه مفهوم آن. واژه «موجود»