مسألة: از نمازهاى مندوبه، نوافل مبتدئه است‌

و از آن جمله است نيز، مندوباتى كه سببى دارند، مثل نماز تحيّت مسجد و مثل نماز زيارت، و افضل نمازهاى مندوبه «رواتب يوميّه» است كه ضعف فرايض يوميّه است، سى و چهار ركعت است:

هشت ركعت نافله نماز ظهر است، پيش از آن، و هشت ركعت براى نماز عصر، پيش از آن، و چهار ركعت براى نماز مغرب، بعد از آن، و دو ركعت نشسته كه يك ركعت ايستاده محسوب مى‌شود و از اين جهت، آن را «وتيره» گويند، بعد از عشاء و هشت ركعت نافله شب، و دو ركعت «شفع»، و يك ركعت «وتر»، و دو ركعت نافله نماز صبح، پيش از آن، و در سفر، نوافل منتصف مى‌شود و هفده ساقط مى‌شود كه رواتب رباعيّات مقصوره‌اند؛ شانزده ركعت ظهرين و وتيره عشا.

سرّ: اينها نوافلى است كه حق تعالى در حديث قدسى فرموده: «انّ العبد ليتقرب الىّ بالنّوافل حتى احببته ..» [1]- الحديث- و در لسان مقرّبين «قرب نوافل» و «قرب فرايض» متداول است‌ [2] و غير يكديگرند كه در «قرب نوافل»، حق، سمع و بصر عبد مقرّبش مى‌شود كه در اين حديث قدسى آمده كه: «فاذا احببته كنت سمعه ..». [3] اه‌ مثنوى‌

چون بمردم، از حواس بو البشر

حق مرا شد، سمع و ادراك و بصر

[4] و در قرب «فرايض»، عكس مى‌شود كه در اخبار آمده است: «علىّ عليه السّلام عين اللّه النّاظرة و اذنه الواعية و يده الباسطة» [5]، پس آنچه عارف گفته است كه:

علم حق، در علم صوفى گم شود

اين سخن، كى باور مردم شود؟