نام آن باد سكينه، به صورت مارى دو سر. در پيش ابراهيم عليه السلام بايستاد تا او را به مكّه آورد و بر جاى خانه كعبه، چندان كه اساس آن است، بخفت چون طوقى. ابراهيم عليه السلام رسم [1] بر زد و بر آن رسم بنا كرد.عبداللّه عباس گفت: خداى تعالى ابرى بفرستاد تا با ابراهيم عليه السلام مى رفت. چون به مكّه رسيد، بر بالاى خانه كعبه بايستاد و سايه افگند. حق تعالى گفت: چندان كه سايه اين ابر است بنا كن. و بعضى ديگر از مفسّران گفتند: حق تعالى بادى سخت بفرستاد تا اساس خانه بروفت.قولى ديگر آن است كه جبرئيل عليه السلام آمد و رقم بزد تا ابراهيم عليه السلام بر آن رقم بنا كند. فذلك قوله: «وَ إِذْ بَوَّأْنا لاِءِبْراهِيمَ مَكانَ الْبَيْتِ» [2] (حجّ ۲۲: ۲۶). آن گه ابراهيم عليه السلامبنّايى مى كرد و اسماعيل عليه السلام، سنگ مى داد. و در خبر مى آيد كه ابراهيم عليه السلام به سريانى مى گفت، و اسماعيل عليه السلام به تازى جواب مى داد. هر يك از ايشان زبان صاحبش مى دانستند، وليكن جواب نمى توانستند دادن. بنّايى كردند تا برآوردند. فذلك قوله: «وَ إِذْ يَرْفَعُ إِبْراهِيمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَيْتِ» (بقرة ۲: ۱۲۷).عبداللّه عباس گفت: «الّتى كانت أصوله قبل ذلك عليها» آن بناها كه پيش از آن بود.
كلبى گفت: «اساسه واحدتها قاعدةً [3] ».
قال الكميت: «زانت عواليها قواعدها» [4] . مفسّران گفتند: از سنگ پنج كوه آن را بنا

[1] رسم، رنگ عمارت است كه معماران با گچ يا زغال يا غير آن روى زمين مى كشند و اين روايت بر فرض صحّت معنى آن معلوم نيست و از تشبيه باد به صورت مار عجيب نبايد داشت؛ چون معنى نامريى را به صورت مرئى تشبيه مى كنند، از قبيل تشبيه كشف و الهام به نور دل و علم به آب و شير. (حاشيه متن تفسير، ج ۱، ص ۳۲۹، چاپ سوم).

[2] (ياد كن اى محمّد) آن گه كه ما جاى ساختيم ابراهيم را جايگاه خانه... (كشف الاسرار، ج ۶، ص ۳۵۸).

[3] يعنى كلبى گفت: قواعد بيت، اساس يعنى پايه آن است (حواشى متن، ج ۱، ص ۳۳۰، چاپ سوم).

[4] يعنى بالاى آن زينت كرده پايه هاى آن را (حواشى متن همان صفحه).