اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 1 صفحه : 71

يك سو، و اكرام و احترام آدم از سوى ديگر بود؛ چرا كه اهل‌بيت عليهم السلام در صلب آدم بودند. [1]
از ظاهر بيش‌تر تفاسير برمى‌آيد كه مسجود بودن را مختص شخص آدم عليه السلام دانسته‌اند؛ ولى برخى سجده ملائكه را ويژه شخص آدم ندانسته و گفته‌اند: اين سجده براى همه فرزندان آدم و حيات انسانى بوده و آدم عليه السلام از باب نمونه و به نمايندگى از طرف همه افراد انسان، مسجود فرشتگان قرار گرفته است. براى اثبات اين مطلب سه دليل ذكر شده است:
1. سجده بر آدم فرع خلافت او است و چون خلافت مذكور در آيات 30- 33 از سوره بقره/ 2 به همه آدميان مربوط است و به شخص آدم اختصاص ندارد، سجود ملائكه نيز براى آدم و تمام فرزندان او است. 2. ابليس آن گونه كه از آيات 16- 17 اعراف/ 7؛ 39 حجر/ 15؛ 82 ص/ 38 برمى‌آيد، بدون واسطه قرار دادن آدم و بدون اختصاص به او، درصدد انتقام‌جويى از فرزندان وى برآمده و به آنان تعرض كرده است. 3. خداوند در آيات 33 و 35 بقره/ 2، و 117 طه/ 20، آدم عليه السلام را مخاطب قرار داده است؛ ولى در آيه 27 اعراف/ 7، همه فرزندان او مخاطب‌اند. [2]
گفته شده: اين سجده در حقيقت، احترام به انسانيّت، به ويژه اهل‌بيت رسالت عليهم السلام بوده است؛ همان‌گونه كه امام على عليه السلام در حديثى مى‌فرمايد: خداوند ما را در صلب آدم قرار داد و فرشتگان را فرمود كه براى ما بر او سجده كنند. [3] برخى نيز آدم عليه السلام را الگويى براى انسان كامل بر شمرده و گفته‌اند: اين مقام مخصوص شخص آدم عليه السلام نيست؛ بلكه متعلّق به انسان كامل است. [4]
بيش‌تر مفسّران، همه فرشتگان را مأمور به سجده دانسته و به جمع بودن «ملائكه» و آمدن «ال» بر آن و تأكيدش با «كُلُّهم أَجمَعونَ» و نيز استثناى ابليس ازجمع ملائكه در آيه‌ «فَسَجَدَ الملل- كَةُ كُلُّهُم أَجمَعونَ إِلَّا إِبليس» (حجر/ 15، 30- 31 و ص/ 38، 73- 74)

[1]. عيون اخبار الرضاعليه السلام، ج 1، ص 541، نورالثقلين، ج 1، ص 58
[2]. الميزان، ج 8، ص20 و 21؛ الفرقان، ج 8- 9، ص 42- 43
[3]. الفرقان، ج 8- 9،ص 42- 43
[4]. تفسير موضوعى، ج6، ص 210

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 1 صفحه : 71

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست