اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 1 صفحه : 546

را هدايتگر هدايت شده خيرخواه امت، احيا كننده سنت پيامبر صلى الله عليه و آله، امام و پيشواى مسلمانان پس از خود معرفى فرمود: «يا ابّى عَلَيْكَ بِعلىّ فَانَّهُ الْهادِىُ الْمَهْدِى، النَّاصِحُ لِأُمتى، الَمُحيى لِسُنَّتى‌ وَ هُوَ امامُكُمْ بَعْدِىْ فَمَنْ رَضِىَ بِذلِكَ لَقِينى‌ عَلى‌ ما فارَقْتُهُ عَلَيه». [1] از روايتى استفاده مى‌شود كه پيامبر، آينده امر خلافت پس از خود را و اين‌كه چه كسانى آن را قبضه خواهند كرد، به او خبر داده است. [2] ابىّ در نوشتن و جمع‌آورى، قرائت، تعليم، تفسير، و فقه قرآن، داراى مقام والايى بوده است. انس‌بن‌مالك و قرظى، او را از 4 يا 5 نفرى دانسته‌اند كه قرآن را در زمان رسول‌خدا صلى الله عليه و آله گردآوردند. [3] بنابه نقلى، او يكى از 12 نفرى است كه عثمان آنان را براى جمع‌آورى قرآن تعيين كرد. [4] برپايه روايتى، گروهى كه مأمور جمع* قرآن بودند، از روى مصحف ابىّ و با املاى خود او نوشته‌اند [5] كه به روايت ابن‌نديم، مصحف وى با ديگر مصاحف، اندكى اختلاف داشته است. [6]
وى، از قرّاء مشهور زمان رسول خدا بوده‌ [7] و براساس روايتى، حضرت او را آگاه‌ترين فرد امت به قرائت دانسته‌ [8] و به او فرموده است: خداوند امر كرده كه بر تو قرآن بخوانم. ابىّ از اين سخن كه خود را مورد عنايت خاصّ پروردگار ديد، متأثر و اشك شوق از ديدگانش جارى شد و پيامبر اين آيه را تلاوت فرمود: «قُل بِفَضلِ اللَّهِ و بِرَحمَتِهِ فَبِذلِكَ فَليَفرَحوا هُوَ خَيرٌ مِمّا يَجمَعون‌ بگو به فضل و رحمت خدا بايد خوشحال شوند كه اين از تمام‌] آن چه گردآورده‌اند، بهتر است». [9] (يونس/ 10، 58) ذهبى، عدّه‌اى از قاريان صدر اوّل، از جمله ابوهريره، ابن عباس و عبدالله بن سائب را در قرائت، شاگردان ابىّ مى‌داند. [10] شايد بدين جهت، برخى او را «سيّدالقرّاء» خوانده‌اند. [11] از روايتى از امام صادق نيز استفاده مى‌شود كه‌

[1]. الاحتجاج، ج 1، ص197 و 303
[2]. العقدالفريد، ج 4،ص 241
[3]. الطبقات، ج 2، ص272؛ الفهرست، ص 30
[4]. الطبقات، ج 3، ص381
[5]. المصاحف، ص 38
[6]. الفهرست، ص 30
[7]. الاتقان، ج 1، ص158
[8]. الطبقات، ج 3، ص379؛ صحيح مسلم، ج 8، ص 348
[9]. اسدالغابه، ج 1، ص169؛ الاستيعاب، ج 1، ص 162
[10]. الاتقان، ج 1، ص158
[11]. تاريخ دمشق، ج 7،ص 308؛ البداية والنهايه، ج 7، ص 78؛ تهذيب‌الكمال، ج 2، ص 262

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 1 صفحه : 546

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست