اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 1 صفحه : 539

محاجه كردند. در اين ميان ابى در حالى‌كه استخوانى پوسيده را با فشار دست خرد مى‌كرد و بر باد مى‌داد، به تندى گفت: آيا خداوند اين استخوان* پوسيده را زنده خواهد كرد؟
پيامبر پاسخ گفت: آرى، خداوند اين استخوان را زنده خواهد كرد؛ چنان‌كه تو را هم مى‌ميراند و زنده مى‌كند و به آتش جهنم در مى‌آورد. [1] پس از اين، آيه پيشين نازل شد.
درباره آيات 4 نحل/ 16 [2]؛ 66 مريم/ 19 [3]؛ 10 سجده/ 32 [4]؛ 49 اسراء/ 17 [5] نيز همين روايت را آورده‌اند.
2. «و يَومَ يَعَضُّ الظّالِمُ عَلى‌ يَدَيهِ يَقولُ يلَيتَنِى اتَّخَذتُ مَعَ الرَّسولِ سَبيلا* يويلَتى‌ لَيتَنى لَم اتَّخِذ فُلانًا خَليلًا .../ و به خاطر آور] روزى را كه ستم‌كار، دست خود را از شدت حسرت‌] به دندان مى‌گزد و] مى‌گويد: اى كاش با رسول راهى برمى‌گزيدم! اى واى بر من! كاش فلان شخص گمراه‌كننده را دوست نمى‌گرفتم ....» (فرقان/ 25، 27- 28) گفته‌اند: مراد از «فُلانًا» ابى و «ظالم» عقبة ابن ابى معيط است‌ [6] و آيه، پس از آن‌كه عقبه به تحريك ابى، رسول خدا صلى الله عليه و آله را مورد اهانت قرار داد، نازل شد و زبان حال و ندامت او را در قيامت بيان كرد؛ [7] در نتيجه شايد از باب بيان مصداق گفته‌اند: آيه 67 اعراف/ 7 كه از دشمنى برخى دوستان در قيامت حكايت مى‌كند و آيه 24 زمر/ 39 كه حاكى از به صورت در افتادن كسى در عذاب است، درباره او فرود آمده است. [8]
3. در آغاز بعثت، سران شرك از جمله ابى، نزد ابوطالب آمده، خواستار خوددارى رسول خدا صلى الله عليه و آله از دعوت شدند؛ [9] امّا با نااميدى و شگفتى باز گشتند و خويشتن را به پاى‌دارى بر عبادت بت‌ها فراخواندند. در اين باره، آيات 5- 6 ص/ 38 فرود آمد: «اجَعَلَ الألِهَةَ الهًا واحِدًا انَّ هذا لَشَى‌ءٌ عُجاب* وانطَلَقَ المَلَا مِنهُم انِ امشوا واصبِروا عَلى‌ ءالِهَتِكُم انَّ هذا لَشَى‌ءٌ يُراد/ آيا او به جاى اين همه خدايان، خداى واحدى قرار داده؟!

[1]. جامع‌البيان، مج12، ج 23، ص 38
[2]. تفسير قرطبى ج 10،ص 46
[3]. مجمع البيان، ج 6،ص 808
[4]. غررالتبيان، ص 413
[5]. تفسير عياشى، ج 2،ص 296
[6]. جامع‌البيان، مج11، ج 19، ص 11
[7]. اسباب‌النزول، ص279؛ الدرالمنثور، ج 6، ص 251- 253؛ مجمع البيان، ج 7، ص 261
[8]. غررالتبيان، ص 446
[9]. مجمع‌البيان، ج 8،ص 725- 726

نام کتاب : اعلام القرآن نویسنده : فرهنگ و معارف قرآن جلد : 1 صفحه : 539

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست