ابوالبخترى الله مراد انصارى جيرفتى ابوالبخترى: عاص بن هاشم
(هشام)[1] بن حارث بن اسدبن عبدالعزّى
بنقصىبنكلاب[2] از بزرگان مشرك قريش پدر وى از بزرگان قريش در
جاهليّت[3] و خود نيز از رهبران برجسته آنان بود. وى هرگز ايمان نياورد؛ با
اين حال، بنابه نقل مورّخان، گاه با اكراه و برخلاف ميل خويش، سران قريش را همراهى
مىكرد و شواهد نشان مىدهد كه در برابر پيامبر صلى الله عليه و آله موضعى
ملايمتر از ديگر مشركان داشت؛ چنانكه روزى در مقابل كسانىكه به پيامبر آزار مىرساندند،
با سلاح ايستاد[4] و بهرغم آنكه از امضا كنندگان
پيماننامه قريش بر ضدّ بنىهاشم بود، آن را نقض مىكرد و به محاصرهشدگان غذا
مىرساند.[5] يك بار كه ابوجهل، مانع از رساندن غذا
به شعب شد، او سخت برآشفت و با استخوان شتر سرش را شكست[6] و در نكوهش او شعرى سرود.[7] وى يكى از 5 نفرى است كه براى شكستن محاصره بنىهاشم بسيار كوشيد؛
سلاح برگرفت و از آنان خواست كه از محاصره خارج شوند.[8] ابوالبخترى بهرغم عدم
تمايل به حضور در جنگ بدر كه به همين جهت ابوجهل او را نكوهش كرد، در آن شركت جست؛
ولى پيامبر به دليل حمايتهاى گاه و بىگاه وى از[1]. المغازى، ج 1، ص149؛ السيرة النبويه، ج 2، ص 631؛ تاريخ طبرى، ج 1، ص 542 [2]. انساب الاشراف، ج1، ص 165؛ نسب قريش، ص 213؛ اسدالغابه، ج 1، ص 223-/ 224 [3]. نسب قريش، ص 213 [4]. المغازى، ج 1، ص80؛ الطبقات، ج 1، ص 164 [5]. نسب قريش، ص 213 [6]. السير و المغازى،ص 161؛ تاريخ طبرى، ج 1، ص 550 [7]. السير و المغازى،ص 161 [8]. السير و المغازى،ص 165 و 167