بررسيهايى درباره خود ابوالفتوح هم آمده است. [1] ولى گزارشها و نوشته هاى اينچنينى كه ضمن گزارش نسخه و توصيف دستنوشته عرضه مى شود، معمولاً بخشى درباره صاحب نسخه و پديد آورنده آن عميق و جامع نيست، ولى غالبا به دليل اينكه توسط افراد محقق نوشته شده، شامل اطلاعاتى كارگشا است. اين ويژگى در مورد اين فهرستها هم واقعيت دارد.

قمى، شيخ عباس (۱۲۵۴ـ۱۳۱۹/ ۱۲۹۴ـ۱۳۵۹ق)

مشاهير دانشمندان اسلام : ترجمه الكنى و الالقاب. ترجمه محمد جواد نجفى. تهران، كتابفروشى اسلاميه، ۱۳۵۰. ج۱، ص۲۴۰ـ۲۴۱.
شيخ عباس قمى از تراجم نگاران شيعه درباره ابوالفتوح رازى نكات بديع و تعبيرهاى جذابى دارد كه به دليل اهميت نوشته هاى او ، عينا نقل مى شود :
نام و نسب او حسين بن على بن محمد بن احمد خزاعى و لقب او جمال الدين بود . وى بزرگ ، امام باسعادت و پيشواى مفسرين ، ترجمان كلام اللّه مجيد و صاحب روض الجنان در تفسير قرآن است ، همان تفسيرى كه حاوى هر چيزى است كه جانها به آن اشتهاء دارند و چشم ها از آن لذت مى برند و فقيه ، مفسر ، مورخ، واعظ و غيرهم از آن برخوردار مى شوند.
خداى اين مرد را رحمت كند كه از جليل ترين خاندان هاى علم به شمار مى رفت . حسب و نسبش چنانكه در تفسير خود تصريح كرده به نافع بن بديل بن ورقاء خزاعى منتهى مى شود.
جد وى كه محمد بن احمد باشد ، عموى پدرش عبدالرحمان كه به مفيد ثانى مشهور بود ، پسرش كه محمد بن حسين بود و پسرخواهرش كه احمد بن محمد بود همگى از علماء و فضلاء محسوب مى شدند . اين مرد معدن و اصل و ريشه علم بود .
تاريخ وفات او را نمى دانم جز اينكه وى از استادهاى ابن شهرآشوب بود كه در

[1] براى نمونه نك : فهرست نسخه هاى مجلس ، ص۴۱۷ .