پيش گفتار

تفسير ابوالفتوح رازى در فاصله سال هاى ۵۱۰ تا ۵۵۶ هجرى قمرى، نوشته شده است و نخستين تفسير مفصل و دراز دامنِ فارسى است كه بر مذاق تشيّع به نگارش درآمده است، اگرچه مى دانيم كه نوشتن تفسير بر قرآن كريم به زبان فارسى، سابقه اى بس قديمى تر از تفسير ابوالفتوح دارد. شايد بتوان ترجمه تفسير طبرى (با عنوان: جامع البيان عن تأويل آى القرآن) را كه در قرن چهارم هجرى، به فرمان منصور بن نوح سامانى و به همّت دانشمندان ماوراءالنهر، صورت گرفت، نخستين تفسير كامل به زبان فارسى دانست كه البته هم متن اصلى و هم ترجمه آن به دست ايرانيان اهل سنّت انجام پذيرفته بود. پس از آن نيز تفسيرهايى چون: تفسير پاك، تفسير معروف به كمبريج، تفسير شُنقشى، تفسير بر عُشرى از قرآن مجيد، تاج التراجم شهپور اسفراينى، تفسير سورآبادى و مشهورتر از همه، تفسير كشف الأسرار و عُدّة الأبرار اثر جاويدانِ رشيدالدين ميبدى، همه بيانگر اشتياق و علاقه فراوان ايرانيانِ فارسى زبان به قرآن كريم است.
مؤلف تفسير حاضر نيز در بستر چنين محيطى كه براى فارسى زبانان فراهم آمده و با تكيه بر ميراثى كه از دو قرن پيش تا روزگارِ وى باز مانده بود، دست به كتابت چنين تفسير گرانسنگى زده است. نام كامل مؤلف، جمال الدين حسين بن على بن محمّد بن احمد خزاعى است. اَجدادش در