ابراهيم است و به همين دليل، فرزندان يعقوب را بنى اسرائيل گويند. [1] در اصطلاح علما، اسرائيليات به افسانه هاى قديمىِ گفته مى شود كه از يهوديان يا مسيحيان و مانند آنها سرچشمه گرفته و احاديث و تفاسير اسلامى را تحت تأثير خود قرار داده است. [2]
عوامل ورود اسرائيليات: حضور اهل كتاب در منطقه جزيرة العرب، خصوصاً در مدينه، و حشر و نشر يهود و مسيحيان با مسلمانان مقارن ظهور اسلام و ضعف فرهنگى اعراب و خلأ فرهنگى كه پس از فوت پيامبر ايجاد شد و مرجعيت علمى اهل بيت مورد ترديد و در نتيجه آنان در انزوا قرار گرفتند و نيز حقد و كينه يهود به مسلمانان، باعث ورود اسرائيليات در ميان مسلمانان شد و چون خود مسلمانان هم علاقه به شنيدن قصص داشتند، چنين مطالبى در ميان مسلمانان رونق يافت [3] و حساسيتى به نقل آن ايجاد نگرديد.
اكثر محققان معتقدند اسرائيليات از زمان صحابه پس از فوت پيامبر وارد تفاسير شد و نه تنها مخالفت جدى از سوى خلفاى سه گانه با چنين قصه هايى انجام نگرفت، بلكه پس از آنها، بنى اميه به ويژه در عصر معاويه و در شهر شام با به كار گرفتن كعب الاحبار در اين زمينه، به اين امور دامن زده شد و براى وى كاروانى ترتيب داده شد تا شهر به شهر اين گونه قصه ها را در مساجد مسلمانان بازگو كند.
از طرف ديگر، جعل احاديث خرافى و نسبت دادن قصص بيان شده به وسيله اهل كتاب به اهل بيت عليهم السلام باعث ورود و گسترش اسرائيليات در تفاسير شيعه شد. [4]
ابوالفتوح رازى با اينكه خود در جلد اول در مورد داستان ايوب و به ناقلان احاديث خلاف عقل، اعتراض كرده و مدعى شده كه تفسير ما از اين فواحش به دور

[1] دايرة المعارف، ج ۱، ص ۲۸۰.

[2] الاسرائيليات فى التفسير و الحديث، ص ۱۹ ـ ۲۰.

[3] ر.ك: اسرائيليات و تأثير آن بر داستانهاى انبيا در تفاسير قرآن، ص ۱۷۵ ـ ۲۰۱.

[4] همان.