- امّا مطالباتى كه وعده دارد ربح آن، جزء فائده سالى است كه معيّن
شده و مطالباتى كه وعده ندارد اگر به نحويست كه هر وقت، مطالبه كند مىدهند بايد
در آخر سال، جزء فائده، محسوب شود و آن چه را كه مسامحه در اداء آن دارند هر وقت
گرفت، خمس ربح آن را بدهد.
س 76
- كسى طلبى از ديگرى دارد كه مديون، با گذشت چند سال آن را ادا نكرده
و بنا هم ندارد كه ادا نمايد آيا دائن كه دسترسى بمال او دارد مىتواند به اندازه
حقّ خودش از مال او بردارد يا نه؟ و بعد از اخذ مال، آيا بر دائن، اداء خمس آن
واجب است يا نه؟.
ج
- اگر نتواند به هيچ طريق، وصول نمايد جايز است كه تقاصّ كند و بنا
بر احتياط لازم، با اجازه مجتهد جامع الشّرائط، تقاصّ نمايد و در فرض سؤال، چون
زائد بر مؤنه سال است بعد از وصول، خمس آن را بايد بدهد.
س 77
- اجناس چندى بعنوان نسيه، چند ماهه به اقساط، فروخته شده و تا آخر
سال خمس، همه اقساط آن پرداخت نشده آيا منافع آن معامله، جزء سال قبل است كه
معامله در آن واقع شده- و لو همه اقساط، وصول نشده باشد- يا آن كه آن مقدارى كه
وصول شده جزء سال قبل و مقدارى كه وصول نشده جزء منافع سال جديد است؟.
ج
- منافع اقساط بعدى از منافع همان سال بعد، محسوب است.
س 78
- شخصى كه به وسيله روضه خوانى، امرار معاش مىكند و حساب سال دارد
مبلغى از پول روضه خوانى از اشخاص، طلبكار است و چند روز بعد از رسيدن سال خمس،
طلب او را پرداخت كردند آيا اين پول از درآمد سال قبل است كه بايد خمسش را بدهد و
يا از منافع سال بعد است كه فعلا خمس ندارد؟.
ج
- بعيد نيست جزء عوائد سالى كه مىپردازند باشد، مگر آن كه خودش
مسامحه در گرفتن، كرده باشد.
حكم خمس در باره كسى كه چند رشته كسب دارد
س 79
- كسى كه سال خمس دارد و در بين سال، از معادن و هم چنين