ج‌

- در صورت مفروضه اگر روزه گرفتن در تابستان مضرّ بحال او باشد و سبب مريض شدن شود مى‌تواند قضاى آن را در پائيز يا زمستان بگيرد و چنانچه قبل از رسيدن رمضان بعد، قضاى آن را گرفت كفّاره ندارد و اگر تا رمضان بعد قضاى آن را به جا نياورد بايد براى هر روز يك مدّ كفّاره بدهد.

س 89

- شخصى تقريبا نه سال پيش از اين، طورى فقير بوده كه اگر كارگرى نمى‌كرده عائله‌اش گرسنه مى‌مانده و از بى‌چارگى در ماه رمضان روزه خود را مى‌خورده و به عمله‌گى مى‌رفته حال چند سال است كه غنى شده و هر سال هم حساب نموده و وجوهات خود را داده مستدعى است بطور روشن تكليف اين شخص را معيّن بفرماييد وجوهاتى كه تا بحال داده چطور است و بعد از اين چه كند؟.

ج‌

- در فرض سؤال چنانچه شما ما زادى در آخر سال از كاركرد خود داشته و خمس آن را به اهلش پرداخته‌ايد ذمّه شما از بابت خمس بري شده و امّا نسبت به خوردن روزه اگر واقعا چنين بوده كه اگر روزه مى‌گرفتيد قادر به كار نبوديد و با كار نكردن عائله شما گرسنه مى‌ماندند و چاره‌اى جز افطار و كار كردن و اداره عائله نداشته‌ايد در اين صورت بعيد نيست كه فقط قضاى روزه بر شما واجب باشد و كفّاره واجب نباشد و در غير اين صورت كفّاره هر روزى شصت مدّ طعام بر ذمّه شما آمده كه به شصت فقير بايد داده شود و توبه نماييد.

س 90

- روزه گرفتن در هواى گرم تابستان در ماه مبارك رمضان به طورى كه قدرت و توانائى را از انسان سلب مى‌كند واجب است يا نه؟.

ج‌

- اگر روزه مضرّ به بدن باشد واجب نيست و لكن مجرّد ضعف و كم نور شدن چشم مثلا كه بعد از يكى دو ساعت از وقتى كه افطار مى‌كند بطور كلّى عوارض آن برطرف مى‌شود ضرر، محسوب نيست.

س 91

- اگر شخص با روزه گرفتن ماه رمضان به هيچ وجه نتواند كسب معاش كند و اگر بخواهد روزه بگيرد يا بايد دست به گدائى بزند و يا عائله‌اش گرسنه بمانند آيا روزه از وى ساقط است يا نه؟.

ج‌

- واجب است روزه را بگيرد مگر آن كه حرجى باشد كه ساقط مى‌گردد.

بلى در صورتى كه خوف از مرض داشته باشد روزه، واجب نيست.