او به قصد كفّاره، به خودش بدهد ولى اگر فقير، اين كار را نكند، ذمّه موكّل، از كفّاره، بري نمى‌شود.

س 54

- چوپانى مى‌خواهد به گله چرانى برود و از اين جهت نمى‌تواند روزه بگيرد و چنانچه نرود گلّه از گرسنگى از بين مى‌رود وظيفه شرعى چيست؟.

ج‌

- رفتن همراه گلّه مجوّز افطار نيست و ممكن است كسى را كمك بگيرد و به نوبت استراحت كنند و اگر افطار كرده باشد كفّاره عمد بر او لازم است.

س 55

- زن و مردى كه جاهل مقصّر باشند و در ماه مبارك رمضان با هم جماع نمايند و يا مرد استمناء كند در حالى كه احتمال ندهند اين كارها مبطل روزه است، آيا كفّاره بر آنها واجب است يا خير؟.

ج‌

- در فرض سؤال، مبطل روزه است ولى كفّاره ندارد.

س 56

- كفّاره را بعد از ماه رمضان مى‌دهند يا قبل از ماه رمضان؟.

ج‌

- كفّاره تأخير قضاء روزه ماه رمضان را در رمضان سال بعد بايد داد.

س 57

- دانش‌جوئى روزه نمى‌گيرد و مى‌گويد كه با حال روزه نمى‌توانم درس را حاضر كنم و در امتحان مردود مى‌شوم و نتيجه چهار سال يا هشت سال يا بيشتر زحمتم هدر مى‌رود. آيا اين عذر شرعا مسموع است يا خير؟.

ج‌

- درس خواندن و اشتغال به امتحان مجوّز افطار نيست و هر چند روز كه روزه خورده است بايد كفّاره آن را براى هر روز شصت روز روزه بگيرد يا شصت مسكين را اطعام نمايد و مى‌تواند شبها درس بخواند و روز روزه خود را بگيرد.

س 58

- شخصى مدّعى است، با اين كه دائم در مجالس مذهبى شركت مى‌كردم، كسى بمن نگفت اگر روزه نگرفتيد، كفّاره دارد اخيرا اين مسأله را فهميدم آيا قاصر است يا مقصّر؟.

ج‌

- در فرض سؤال اگر حرمت روزه خوردن را مى‌دانسته هر چند وجوب كفّاره را نمى‌دانسته بايد كفّاره را بدهد.

س 59

- اگر كسى مريض بوده و روزه خود را افطار كرده بعدها وظيفه او چيست؟.

ج‌

- اگر در همان سال كه مريض بوده سالم شود قضاى روزه خود را