نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 9 صفحه : 338
مصالح هر دو طرف.
***
4- نه قصاص و نه اتهام قبل از جنايت.
در اين فراز از داستان به خوبى مشاهده مىكنيم كه يعقوب با اينكه از حسادت
برادران نسبت به يوسف آگاهى داشت و به همين دليل دستور داد خواب عجيبش را از
برادران مكتوم دارد هرگز حاضر نشد آنها را متهم كند كه نكند شما قصد سويى در باره
فرزندم يوسف داشته باشيد، بلكه عذرش تنها عدم تحمل دورى يوسف، و ترس از گرگان
بيابان بود.
اخلاق و معيارهاى انسانى و اصول داورى عادلانه نيز همين را ايجاب مىكند كه تا
نشانههاى كار خلاف از كسى ظاهر نشده باشد او را متهم نسازند، اصل، برائت و پاكى و
درستى است، مگر اينكه خلاف آن ثابت شود.
***
5- تلقين دشمن.
نكته ديگر اينكه در روايتى در ذيل آيات فوق از پيامبر ص مىخوانيم كه
لا تلقنوا الكذاب فتكذب فان بنى يعقوب لم يعلموا ان الذئب ياكل الانسان حتى
لقنهم ابوهم
:" به دروغگو تلقين نكنيد تا به شما دروغ گويد، چرا كه پسران يعقوب تا آن
موقع نمىدانستند كه ممكن است گرگ به انسان حمله كند و او را بخورد و هنگامى كه
پدر اين سخن را گفت از او آموختند"! [1] اشاره به اينكه گاه مىشود طرف مقابل توجه به عذر و بهانه
و انتخاب راه انحرافى ندارد، شما بايد مراقب باشيد كه خودتان با احتمالات مختلفى
كه ذكر مىكنيد، راههاى انحرافى را به او نشان ندهيد.