خداشناسى تشريح كرده‌ايم‌ [1]

[2- مجازات سركشان تنها جنبه مادى ندارد]

2- از آيات فوق به خوبى بر مى‌آيد كه مجازات سركشان و طغيانگران تنها جنبه مادى ندارد، بلكه جنبه معنوى را نيز شامل مى‌شود چرا كه سر انجام كار آنها و سرنوشت مرگبارشان و زندگى آلوده به ننگشان به عنوان فصول رسوا كننده‌اى در تاريخ ثبت مى‌شود در حالى كه براى افراد با ايمان سطور طلايى تاريخ رقم مى‌خورد.

3- منظور از صيحه چيست؟

صيحه در لغت به معنى صداى عظيمى است كه معمولا از دهان انسان يا حيوانى بيرون مى‌آيد ولى اختصاص به آن ندارد بلكه هر گونه صداى عظيم را شامل مى‌شود.

در آيات قرآن مى‌خوانيم كه چند قوم گنهكار به وسيله صيحه آسمانى مجازات شدند يكى همين قوم ثمود بودند و ديگر قوم لوط (سوره حجر آيه 73) و ديگر قوم شعيب (سوره هود آيه 94).

از آيات ديگر قرآن در مورد قوم ثمود استفاده مى‌شود كه مجازات آنها بوسيله صاعقه بود فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنْذَرْتُكُمْ صاعِقَةً مِثْلَ صاعِقَةِ عادٍ وَ ثَمُودَ (فصلت آيه 13) و اين نشان مى‌دهد كه منظور از" صيحه" صداى وحشتناك صاعقه است. آيا صداى وحشت انگيز صاعقه مى‌تواند جمعيتى را نابود كند؟ جواب اين سؤال مسلما مثبت است، زيرا مى‌دانم امواج صوتى از حد معينى كه بگذرد،

[1] در جلد هفتم تفسير نمونه صفحه 130 نيز توضيحاتى آمده است كه براى فهم مقصود اين گونه آيات مؤثر است- به كتابهاى" آفريدگار جهان" و" در جستجوى خدا".