4- شك نيست كه عدد سبعين (هفتاد) در آيات فوق براى" تكثير" است نه براى" تعداد"، به عبارت ديگر مفهوم آيه اين است كه هر قدر براى آنها استغفار كنى خداوند آنان را نمى‌بخشد، درست مانند اينكه كسى به ديگرى مى‌گويد: اگر صد بار هم اصرار كنى قبول نخواهم كرد، مفهوم اين سخن آن نيست كه اگر يكصد و يك بار اصرار كنى مى‌پذيرم، بلكه منظور اين است كه مطلقا نخواهم پذيرفت.

اين گونه تعبير در حقيقت براى تاكيد مطلب است، و لذا در سوره منافقان آيه 6 همين موضوع به عنوان نفى مطلق ذكر شده است آنجا كه مى‌فرمايد:

سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ‌:" تفاوت نمى‌كند چه براى آنها طلب آمرزش كنى يا نكنى خدا آنها را نخواهد بخشيد" شاهد ديگر اين سخن، علتى است كه در ذيل آيه ذكر شده و آن اينكه" آنها به خدا و پيامبرش كافر شده‌اند و خدا فاسقان را هدايت نمى‌كند" روشن است كه براى اينگونه افراد هيچ مقدار استغفار سبب نجات نخواهد شد.

ولى عجب اينكه در روايات متعددى كه از طرق اهل تسنن نقل شده مى‌خوانيم پيامبر ص بعد از نزول آيه فوق چنين فرمود:

لازيدن فى الاستغفار لهم على سبعين مرة! رجاء منه ان يغفر اللَّه لهم، فنزلت: سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ‌

:" به خدا سوگند بيش از هفتاد بار براى آنها استغفار مى‌كنم به اين اميد كه خداوند آنها را بيامرزد، در اين هنگام آيه (سوره منافقان) نازل شد كه خداوند در آن مى‌فرمايد:" تفاوت نمى‌كند چه براى آنها استغفار كنى و چه نكنى، هرگز خدا آنها را نمى‌آمرزد" [1]

[1] تعداد زيادى از اين روايات كه به اين مضمون وارد شده در تفسير طبرى جلد دهم صفحه 138 گردآورى گرديده است.