" و آنها را تا وقت معلومى (تا پايان عمرشان) بهره‌مند كرديم" (وَ مَتَّعْناهُمْ إِلى‌ حِينٍ‌).

كلمه" لولا" به عقيده بعضى از مفسران در اينجا به معنى نفى است، و لذا به وسيله" الا" از آن استثنا شده است.

بنا بر اين معنى جمله چنين مى‌شود: هيچ قوم و ملتى كه در شهرها و آباديها در گذشته زندگى داشتند، به طور دسته جمعى، در برابر پيامبران الهى ايمان نياوردند، مگر قوم يونس.

اما بعضى ديگر معتقدند كه" لو لا" به معنى نفى نيامده، بلكه همواره به معنى" تحضيض" است، (تحضيض سؤال توأم با توبيخ و تحريك را مى‌گويند) ولى لازمه مفهوم آن در چنين مواردى نفى مى‌باشد. و به همين دليل مى‌توان چيزى را بوسيله" الا" از آن استثنا كرد.

به هر حال جاى شك نيست كه در اقوام ديگر نيز گروه‌هاى زيادى ايمان آوردند، آنچه قوم يونس را از ديگر اقوام ممتاز مى‌كند اين است كه آنها همه به صورت دسته جمعى ايمان آوردند، آن هم پيش از فرا رسيدن مجازات قطعى پروردگار، در حالى كه در ميان اقوام ديگر گروه زيادى سرسختانه بر مخالفت خود باقى ماندند، تا هنگامى كه فرمان مجازات قطعى پروردگار صادر شد، آنها پس از مشاهده اين عذاب الهى غالبا اظهار ايمان كردند ولى ايمانشان به دليلى كه سابقا گفتيم فايده‌اى نداشت.

ماجراى آنها به اين قرار بود كه در تواريخ آمده است: هنگامى كه يونس از ايمان آوردن قوم خود كه در سرزمين" نينوا" (در عراق) زندگى مى‌كردند مايوس شد، به پيشنهاد عابدى كه در ميان آنها مى‌زيست نفرين كرد در حالى كه‌