تفسير: [عقايد و كارهاى مشركان‌]

در اين آيات باز سخن از عقائد و كارهاى مشركان و سپس دعوت آنها به توحيد و نفى هر گونه شرك است.

در آيه نخست اشاره به يكى از نقشه‌هاى جاهلانه مشركان كرده، مى‌گويد:

" هنگامى كه مردم را براى بيدارى و آگاهى، گرفتار مشكلات و زيانهايى مى‌سازيم سپس آن را بر طرف ساخته، طعم آرامش و رحمت خود را به آنها مى‌چشانيم به جاى اينكه متوجه ما شوند اين آيات و نشانه‌ها را به باد مسخره و استهزاء گرفته، و يا با توجيهات نادرست در مقام انكار آنها بر مى‌آيند" و مثلا بلاها، و مشكلات را به عنوان غضب بتها و نعمت و آرامش را دليل بر شفقت و محبت آنان مى‌گيرند، و يا به طور كلى همه را معلول يك مشت تصادف مى‌شمرند (وَ إِذا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُمْ إِذا لَهُمْ مَكْرٌ فِي آياتِنا).

كلمه" مكر" در آيه فوق كه به معنى هر گونه چاره‌انديشى است اشاره به توجيهات ناروا و راههاى فرارى است كه مشركان در برابر آيات پروردگار و ظهور بلاها و نعمتها مى‌انديشيدند.

اما خداوند به وسيله پيامبرش به آنها هشدار مى‌دهد كه" به آنها بگو خدا از هر كس در چاره‌انديشى و طرح نقشه‌هاى كوبنده قادرتر و سريعتر است" (قُلِ اللَّهُ أَسْرَعُ مَكْراً).

همانگونه كه مكرر اشاره كرده‌ايم" مكر" در اصل به معنى هر گونه چاره‌انديشى توأم با پنهان كارى است، نه به آن معنى كه در فارسى امروز از آن مى‌فهميم كه توأم با يك نوع شيطنت است، بنا بر اين هم در مورد خداوند صدق مى‌كند و هم در مورد بندگان‌ [1]

[1]- براى توضيح بيشتر به جلد 2 صفحه 429 و جلد 6 صفحه 271 و جلد 7 صفحه 148 مراجعه فرمائيد.