شك نيست كه موازنه و برترى قوا به ظاهر يكى از عوامل پيروزى است، ولى چه چيز سبب مى‌شد كه اين تفاوت بزرگ و چشمگير به سود مسلمانها جبران گردد؟

پاسخ اين سؤال مهم را قرآن با سه تعبير در دو آيه فوق بيان كرده است در يك جا مى‌گويد:" عِشْرُونَ صابِرُونَ‌"" بيست نفر با استقامت"" و مِائَةٌ صابِرَةٌ"" يكصد نفر با استقامت".

يعنى روح استقامت و پايدارى كه ثمره درخت ايمان است سبب مى‌شد كه هر يك نفر در برابر ده نفر استقامت كنند و بر آنها پيروز گردند.

و در جاى ديگر مى‌گويد" بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَفْقَهُونَ‌" يعنى عدم آگاهى آنها از هدفشان و آگاهى شما نسبت بهدف مقدستان، كمبود نفرات را جبران مى‌كند.

و در جاى ديگر تعبير به" اذن اللَّه" مى‌كند، يعنى امدادهاى الهى و كمك‌هاى غيبى و معنوى و لطف و رحمت پروردگار شامل حال چنين مجاهدان با ايمان و پر استقامت است.

امروز نيز مسلمانان در برابر دشمنان نيرومندى قرار دارند، اما عجب اين است كه در بسيارى از ميدانهاى جنگ نفرات مسلمين بسيار از دشمن برترى دارند، ولى باز هم اثرى از پيروزى نيست و درست در جهت عكس" مسلمين نخستين" گام بر مى‌دارند.

اينها بخاطر آن است كه آگاهى كافى متاسفانه در مسلمانان امروز نيست، روح استقامت را به خاطر تسليم شدن در برابر عوامل فساد و زرق و برق مادى از دست داده‌اند، حمايت‌هاى الهى نيز بخاطر آلودگى به گناه از آنها سلب شده است در نتيجه به چنين سرنوشتى گرفتار شده‌اند! ولى راه بازگشت هنوز باز است و اميدواريم روزى فرا رسد كه مفهوم آيات‌