تفسير: همواره در راه مصلحان مشكلات بوده‌

شك نيست كه پيامبر ص در گفتگوهاى منطقى و مبارزات فكرى كه با مشركان لجوج و سرسخت داشت گاهى از شدت لجاجت آنها و عدم تاثير سخن در روح آنان و گاهى از نسبتهاى ناروايى كه به او مى‌دادند غمگين و اندوهناك مى‌شد، خداوند بارها در قرآن مجيد پيامبرش را در اين مواقع دلدارى مى‌داد، تا با دلگرمى و استقامت بيشتر، برنامه خويش را تعقيب كند، از جمله در نخستين آيه فوق مى‌فرمايد" ما مى‌دانيم كه سخنان آنها تو را محزون و اندوهگين مى‌كند" (قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُولُونَ‌).

ولى بدان كه آنها تو را تكذيب نمى‌كنند و در حقيقت آيات ما را انكار مى‌كنند و بنا بر اين طرف آنها در حقيقت ما هستيم نه تو (فَإِنَّهُمْ لا يُكَذِّبُونَكَ وَ لكِنَّ الظَّالِمِينَ بِآياتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ‌).

و نظير اين سخن در گفتگوهاى رائج ميان ما نيز ديده مى‌شود كه گاهى شخص" برتر" به هنگام ناراحت شدن نماينده‌اش به او مى‌گويد: غمگين مباش طرف آنها در واقع منم و اگر مشكلى ايجاد شود براى من است نه براى تو، و به اين وسيله مايه تسلى خاطر او را فراهم مى‌سازد.

در تفسير آيه فوق مفسران احتمالات ديگرى نيز داده‌اند، ولى ظاهر آيه همان است كه در بالا گفتيم.

اين احتمال نيز از جهتى قابل ملاحظه است كه: منظور از آيه اين است كه" مخالفان تو در حقيقت به صدق و راستى تو معتقدند، و در حقانيت دعوتت شك ندارند، اگر چه ترس از به خطر افتادن منافعشان مانع از تسليم در مقابل حق مى‌شود و يا تعصب‌