" چه كسى ستمكارتر است از آنها كه كتمان شهادت مى‌كنند"؟ (بقره- 140) در اينجا اين سؤال پيش مى‌آيد: چگونه ممكن است هر يك از اين طوائف ستمكارترين مردم باشند؟ در صورتى كه" ظالم‌ترين" تنها بر يك طائفه از آنها صدق مى‌كند.

در پاسخ مى‌توان گفت: همه اين امور در حقيقت از يك جا ريشه مى‌گيرد و آن مسئله شرك و كفر و عناد است زيرا منع مردم از ذكر خدا در مساجد و سعى و كوشش در ويران ساختن آنها نشانه كفر و شرك است، و همچنين كتمان شهادت كه ظاهرا منظور از آن كتمان شهادت بر حقايقى است كه موجب سرگردانى مردم در وادى كفر مى‌شود از چهره‌هاى گوناگون شرك و انكار خداوند يگانه است.

" آن روز كه همه اينها را يك جا مبعوث مى‌كنيم به مشركان مى‌گوئيم معبودهاى ساختگى شما كه آنها را شريك خدا مى‌پنداشتيد كجا هستند؟" و چرا به يارى شما نمى‌شتابند؟ چرا هيچگونه اثرى از قدرت‌نمايى آنها در اين عرصه وحشتناك ديده نمى‌شود؟ (وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ شُرَكاؤُكُمُ الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ‌).

مگر بنا نبود آنها در مشكلات شما را يارى كنند؟ و شما به اين اميد به آنها پناه مى‌برديد؟ پس چرا كمترين اثرى از آنها ديده نمى‌شود؟.

آنها در بهت و حيرت و وحشت عجيبى فرو مى‌روند و پاسخى در برابر اين سؤال ندارند جز اينكه سوگند ياد كنند كه" به خدا قسم ما هيچگاه مشرك نبوديم" به گمان اينكه در آنجا نيز مى‌توان حقائق را انكار كرد (ثُمَّ لَمْ تَكُنْ‌