تفسير: سرنوشت طغيانگران‌

از اين آيه به بعد، قرآن يك برنامه تربيتى مرحله به مرحله را، براى بيدار ساختن بت پرستان و مشركان- به تناسب انگيزه‌هاى مختلف شرك و بت پرستى- عرضه مى‌كند، نخست براى كوبيدن عامل غرور كه يكى از عوامل مهم طغيان و سركشى و انحراف است، دست به كار شده و با يادآورى وضع اقوام گذشته و سرانجام دردناك آنها، به اين افراد، كه پرده غرور بر چشمانشان افتاده است هشدار مى‌دهد و مى‌گويد:" آيا اينها مشاهده نكردند چه اقوامى را پيش از آنها هلاك كرديم، اقوامى كه امكاناتى در روى زمين در اختيار آنها گذاشتيم كه در اختيار شما نگذاشتيم" (أَ لَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ ما لَمْ نُمَكِّنْ لَكُمْ‌).

از جمله اينكه" بارانهاى پر بركت و پشت سر هم براى آنها فرستاديم" (وَ أَرْسَلْنَا السَّماءَ عَلَيْهِمْ مِدْراراً) [1]" و ديگر اينكه نهرهاى آب جارى را از زير آباديهاى آنها و در دسترس آنها جارى ساختيم" (وَ جَعَلْنَا الْأَنْهارَ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمْ‌).

اما به هنگامى كه راه طغيان را پيش گرفتند، هيچيك از اين امكانات نتوانست آنها را از كيفر الهى بر كنار دارد" و ما آنها را به خاطر گناهانشان نابود كرديم" (فَأَهْلَكْناهُمْ بِذُنُوبِهِمْ‌).

[1] مدرار در اصل از ماده" در" به معنى شير است و سپس به مايعاتى همانند باران كه ريزش دارد گفته شده است و" مدرار" صيغه مبالغه است و جمله" أَرْسَلْنَا السَّماءَ" در حقيقت براى بيان مبالغه بيشتر مى‌باشد.