64- ما هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر به اين منظور كه به فرمان خدا از وى
اطاعت شود، و اگر اين مخالفان هنگامى كه به خود ستم مىكردند (و فرمانهاى خدا را
زير پا مىگذاردند) به نزد تو مىآمدند و از خدا طلب آمرزش مىكردند و پيامبر هم
براى آنها استغفار مىكرد خدا را توبهپذير و مهربان مىيافتند.
تفسير:
قرآن در آيات گذشته مراجعه به داوران جور را شديدا محكوم نمود، در اين آيه به
عنوان تاكيد اين سخن مىگويد: پيامبرانى را كه ما مىفرستاديم همه براى اين
بودهاند كه به فرمان خدا از آنها اطاعت شود و هيچگونه مخالفتى نسبت به آنها انجام
نگردد (وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا
لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ.) زيرا آنها هم
رسول و فرستاده خدا بودهاند و هم رئيس حكومت الهى، بنا بر اين مردم موظف بودهاند
هم از نظر بيان احكام خداوند و هم از نظر چگونگى اجراى آن از آنها پيروى كنند، و
تنها به ادعاى ايمان قناعت نكنند.
از اين جمله به خوبى استفاده مىشود كه هدف از فرستادن پيامبران، اطاعت و
فرمانبردارى كردن همه مردم بوده است، حال اگر بعضى از مردم از آزادى خود سوء
استفاده كردند و اطاعت ننمودند، تقصير متوجه خود آنها است، بنا بر اين آيه فوق
عقيده جبريون را كه مىگويند بعضى از مردم از آغاز موظف به اطاعت، و بعضى محكوم به
عصيان و مخالفت هستند نفى مىكند.
ضمنا از تعبير باذن اللَّه استفاده مىشود كه پيامبران الهى هر چه دارند از
ناحيه خدا است و به عبارت ديگر وجوب اطاعت آنها بالذات نيست، بلكه آن هم به فرمان
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 450