جانشين پيامبر و كتاب او است" [1] از اين حديث بخوبى استفاده مى‌شود كه اين فريضه بزرگ قبل از هر چيز يك برنامه الهى است و بعثت پيامبران و نزول كتب آسمانى همه جزء اين برنامه است.

3- مردى خدمت پيامبر آمد- در حالى كه حضرت بر فراز منبر نشسته بود- و پرسيد.

من خير الناس: از همه مردم بهتر كيست"؟

پيامبر فرمود:

آمرهم بالمعروف و انهاهم عن المنكر و اتقاهم للَّه و ارضاهم‌

:" آن كس كه از همه بيشتر امر بمعروف و نهى از منكر كند و آن كس كه از همه پرهيزگارتر باشد و در راه خشنودى خدا از همه بيشتر گام بردارد [2]".

4- در حديث ديگرى از پيامبر اكرم (ص) نقل شده كه فرمود:" بايد امر به- معروف و نهى از منكر كنيد و گر نه خداوند ستمگرى را بر شما مسلط مى‌كند كه نه به پيران احترام مى‌گذارد، و نه بخوردسالان رحم مى‌كند، نيكان و صالحان شما دعا مى‌كنند ولى مستجاب نمى‌شود و از خداوند يارى مى‌طلبند اما خدا به آنها كمك نمى‌كند و حتى توبه مى‌كنند و خدا از گناهانشان درنمى‌گذرد" [3] اينها همه واكنش طبيعى اعمال جمعيتى است كه اين وظيفه بزرگ اجتماعى را تعطيل كنند زيرا بدون نظارت عمومى، جريان امور از دست نيكان خارج مى‌شود، و بدان ميدان اجتماع را تسخير مى‌كنند، و اينكه در حديث فوق مى‌فرمايد حتى توبه آنها قبول نمى‌شود به خاطر آن است كه توبه با ادامه سكوت آنها در برابر مفاسد مفهوم صحيحى ندارد مگر اينكه در برنامه خود تجديد نظر كنند.

5- على ع مى‌فرمايد:

و ما اعمال البر كلها و الجهاد فى سبيل اللَّه عند

[1]- مجمع البيان در تفسير آيه فوق.

[2]- مجمع البيان در ذيل تفسير آيه.

[3]- مجمع البيان ذيل آيه.