نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 276
تفسير: يك حكم اخلاقى
وَ إِذا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُوا الْقُرْبى وَ
الْيَتامى وَ الْمَساكِينُ فَارْزُقُوهُمْ مِنْهُ اين آيه مسلما بعد از قانون تقسيم ارث نازل شده زيرا ميگويد: هر گاه در مجلس
تقسيم ارث، خويشاوندان و يتيمان و مستمندان حاضر شدند چيزى از آن به- آنها
بدهيد" بنا بر اين محتواى آيه يك حكم اخلاقى و استحبابى در باره طبقاتى است
كه با وجود طبقات نزديكتر، از ارث بردن محرومند، آيه مىگويد:" اگر در مجلس
تقسيم ارث، جمعى از خويشاوندان درجه 2 يا 3 و همچنين بعضى از يتيمان و مستمندان
حضور داشته باشند چيزى از مال به آنها بدهيد، و به اين ترتيب جلو تحريك حس حسادت و
كينهتوزى آنها را كه ممكن است بر اثر محروم بودن از ارث شعلهور گردد بگيريد و
پيوند خويشاوندى انسانى خود را به اين وسيله محكم كنيد.
گرچه كلمه" يتامى" و" مساكين" بطور مطلق ذكر شده ولى
ظاهرا منظور از آن ايتام و نيازمندان فاميل است زيرا طبق قانون ارث، با بودن طبقات
نزديكتر طبقات دورتر، از ارث بردن محرومند، بنا بر اين اگر آنها در چنان جلسهاى
حاضر باشند سزاوار است هديه مناسبى (كه تعيين مقدار آن فقط بستگى به اراده وارثان
دارد و از مال وارثان كبير خواهد بود) به آنها داده شود.
جمعى از مفسران احتمال دادهاند كه منظور از ايتام و مساكين در آيه هر گونه
يتيم و نيازمندى است خواه از خويشاوندان ميت باشد يا غير آنها ولى اين احتمال بعيد
به نظر مىرسد زيرا افراد بيگانه معمولا راهى در اين جلسات فاميلى ندارند.
بعضى از مفسران نيز معتقدند كه آيه، يك حكم وجوبى را بيان ميكند نه استحبابى
ولى آنهم نيز بعيد است زيرا اگر آنها حق واجبى داشتند لازم بود
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 276