نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 26 صفحه : 64
نكته: راه
حل روشن براى مساله" جبر و اختيار"
اين مساله از
قديمىترين مسائلى است كه در ميان دانشمندان مطرح بوده گروهى طرفدار آزادى اراده
انسان، و گروهى طرفدار جبر بودهاند و هر كدام دلائلى براى اثبات مقصد خود ذكر
كردهاند.
ولى جالب اين
است كه هم" جبريين" و هم" طرفداران اختيار" در عمل اصل اختيار
و آزادى اراده را به رسميت شناخته، و پذيرفتهاند، يا به تعبير ديگر تمام اين جر و
بحثها در دائره مباحث علمى بوده نه در مقام عمل، و اين به خوبى نشان مىدهد كه اصل
آزادى اراده و اختيار فطرى همه انسانها است، و اگر پاى وسوسههاى مختلف پيش نيايد
همه طرفدار اصل آزادى ارادهاند.
اين و جدان
عمومى و فطرت همگانى كه يكى از روشنترين دلائل اختيار است به صورتهاى گوناگونى در
زندگى انسان تجلى مىكند زيرا اگر انسان خود را در اعمالش مجبور مىدانست و
اختيارى براى خود قائل نبود چرا:
1- گاه به
خاطر اعمالى كه انجام داده و يا به خاطر اعمالى كه انجام نداده پشيمان مىشود، و
تصميم مىگيرد در آينده از تجربه گذشته استفاده كند،" اين حالت ندامت براى
طرفداران عقيده جبر فراوان است، اگر اختيارى در كار نيست ندامت چرا؟! 2- بدكاران
را همه ملامت و سرزنش مىكنند، اگر جبر است سرزنش چرا؟.
3- نيكوكاران
را مدح و تمجيد و ستايش مىنمايند.
4- در تربيت
و تعليم فرزندان مىكوشند تا آنها سعادتمند شوند، و اگر همه مجبورند تعليم چه
مفهومى دارد؟
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 26 صفحه : 64