و به اين
ترتيب انسان در عرصهاى قدم مىگذارد كه پهنايش به پهناى زمين و آسمان كنونى است:
وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ (آل عمران-
133).
***
و
بالآخره در آخرين آيه مورد بحث، وضع كوهها را در قيامت، منعكس كرده
مىفرمايد:" كوهها به حركت در آورده مىشود و سرانجام سرابى مىگردد" (وَ
سُيِّرَتِ الْجِبالُ فَكانَتْ سَراباً).
به طورى كه
از جمع بندى آيات مختلف قرآن درباره" سرنوشت كوهها در قيامت" به دست
مىآيد، كوهها مراحلى را طى مىكند، نخست كوهها به" حركت" در مىآيد:
وَ تَسِيرُ الْجِبالُ سَيْراً (طور- 10).
سپس از جا
كنده مىشود، و سخت درهم كوفته خواهد شد وَ حُمِلَتِ الْأَرْضُ وَ
الْجِبالُ فَدُكَّتا دَكَّةً واحِدَةً (حاقه- 14).
و بعدا به
صورت" تودهاى از شنهاى متراكم" در مىآيد: وَ
كانَتِ الْجِبالُ كَثِيباً مَهِيلًا (مزمل- 14).
و بعد به صورت"
پشم زده شده" در مىآيد كه با تند باد حركت مىكند وَ
تَكُونُ الْجِبالُ كَالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ (قارعه- 5).
و سپس به
صورت" گرد و غبار" در مىآيد كه در فضا پراكنده مىشود
وَ بُسَّتِ الْجِبالُ بَسًّا فَكانَتْ هَباءً مُنْبَثًّا (واقعه- 5 و
6).
و بالآخره چنان
كه در آيه مورد بحث آمده تنها اثرى از آن باقى مىماند و همچون" سرابى"
از دور نمايان خواهد شد.
و به اين
ترتيب سرانجام كوهها از صفحه زمين برچيده مىشود، و زمين هموار مىگردد
وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْجِبالِ فَقُلْ يَنْسِفُها رَبِّي نَسْفاً فَيَذَرُها قاعاً
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 26 صفحه : 34