هر كدام وسعتش به مقدارى كه در بالا ذكر شده بوده است‌ [1] ماجراى فوق به صورتهاى متفاوتى در بسيارى از كتب تفسير و تاريخ آمده است از جمله مفسر بزرگ" طبرسى" در" مجمع البيان" و" ابو الفتوح رازى" در تفسير خود، و" فخر رازى" در تفسير كبير و" آلوسى" در" روح المعانى" و" قرطبى" در تفسير خود ذيل آيات مورد بحث، و همچنين" ابن هشام" در سيره خود (جلد اول صفحه 35) و جمعى ديگر آورده‌اند.

از آنچه در بالا گفتيم روشن مى‌شود كه اين شكنجه‌گران بيرحم، سرانجام به عذاب الهى گرفتار شدند و انتقام خونهايى كه ريخته بودند در همين دنيا از آنها گرفته شد، و عذاب حريق و سوزنده قيامت نيز در انتظارشان است.

اين كوره‌هاى آدم‌سوزى كه به دست يهود به وجود آمد احتمالا نخستين كوره‌هاى آدم‌سوزى در طول تاريخ بود، ولى عجب اينكه اين بدعت قساوت‌بار ضد انسانى سرانجام دامان خود يهود را گرفت، و چنان كه مى‌دانيم گروه زيادى از آنها در ماجراى آلمان هيتلرى در كوره‌هاى آدم‌سوزى به آتش كشيده شدند، و مصداق" عذاب الحريق" اين جهان نيز در باره آنها تحقق يافت.

علاوه بر اين" ذو نواس يهودى" بنيانگذار اصلى اين بناى شوم، نيز از شر اعمال خود بر كنار نماند.

آنچه در بالا در مورد اصحاب اخدود گفته شد، موافق نظريه معروف و مشهور است ولى روايات ديگرى نيز در اين زمينه وجود دارد كه نشان مى‌دهد اصحاب اخدود تنها در" يمن"، و در عصر" ذو نواس" نبودند، تا آنجا كه بعضى از مفسران ده قول در باره اصحاب اخدود نقل كرده‌اند! در روايتى از امير مؤمنان على ع مى‌خوانيم كه فرمود:" مجوس اهل‌

[1]" تفسير روح المعانى" و" ابو الفتوح رازى" ذيل آيات مورد بحث.