سوره نور مى‌خوانيم: يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ‌:" روزى كه زبانها و دستها و پاهايشان به اعمالى كه انجام داده‌اند گواهى مى‌دهد".

و" مشهود" انسانها و اعمال آنها هستند.

3-" شاهد" به معنى روز جمعه است كه شاهد اجتماع مسلمين در مراسم بسيار مهم نماز آن روز است.

و مشهود روز عرفه است كه زائران بيت اللَّه الحرام شاهد و ناظر آن روزند، در روايتى از پيغمبر اكرم ص و امام باقر ع و امام صادق ع اين تفسير نقل شده است‌ [1] 4-" شاهد" روز عيد قربان و" مشهود" روز عرفه (روز ما قبل آن) مى‌باشد.

در حديثى آمده است كه" مردى وارد مسجد پيغمبر اكرم ص شد كسى را ديد كه نشسته و از رسول اللَّه ص حديث نقل مى‌كند، مى‌گويد: تفسير اين آيه را از او خواستم گفت: آرى" شاهد" روز جمعه و" مشهود" روز عرفه است، از او گذشتم به ديگرى رسيدم كه از رسول اللَّه ص سخن مى‌گويد، تفسير همين آيه را از او خواستم، گفت:" شاهد" روز جمعه و" مشهود" روز عيد قربان است، از او نيز گذشتم به نوجوانى رسيدم خوشرو كه او نيز از رسول خدا حديث مى‌گفت گفتم: از تفسير اين آيه برايم سخن بگو، گفت:" شاهد" محمد ص است و" مشهود" روز قيامت آيا نشنيده‌اى كه خداوند مى‌فرمايد:

" يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْناكَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِيراً" و نيز نشنيده‌اى كه مى‌گويد: ذلِكَ يَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النَّاسُ وَ ذلِكَ يَوْمٌ مَشْهُودٌ.

من سؤال كردم نخستين نفر كه بود گفتند: ابن عباس، دومين نفر را

[1]" مجمع البيان" جلد 10 صفحه 466.