و منت" (إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ‌)" ممنون" از ماده" من" هم به معنى" قطع" و" نقصان" آمده است، و هم" منت" (واژه منون به معنى مرگ نيز از همين ماده است) و ممكن است همه اين معانى در اينجا جمع باشد، زيرا نعمتهاى آخرت بر عكس نعمتهاى دنيا كه ناپايدار و هم نقصان‌پذير، و غالبا آميخته با عوارض نامطلوب، و يا منت اين و آن است، هيچگونه منت و نقصان و فناء و عوارض نامطلوب در آن راه ندارد جاودانى است. نقصان‌ناپذير است، خالى از هر گونه ناملائمات و هر گونه منت است.

آيا اين" استثناء متصل" است يا" منقطع" در ميان مفسران بحث است، بعضى احتمال داده‌اند منقطع باشد، يعنى شرح حال كفار را كه در آيات قبل بود رها كرده و به سراغ پاداش جاويدان مؤمنان مى‌رود.

ولى مناسبتر اين است كه استثناء متصل باشد، و هدف اين است كه راه بازگشت را به روى كفار بگشايد، و بفرمايد: اين عذاب اليم از كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و اعمال صالح انجام دهند قطعا برداشته مى‌شود، و پاداش دائم و نقصان‌ناپذير به آنها مى‌دهد.

نكته:

مرحوم طبرسى در مجمع البيان از آيات اخير اين سوره اولا اصل اختيار و آزادى اراده را استفاده مى‌كند، چرا كه ملامت بر ترك سجده، و ترك ايمان، در مورد افراد مجبور، از خداوند حكيم قبيح است، و اينكه مى‌فرمايد:

فَما لَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ وَ إِذا قُرِئَ عَلَيْهِمُ الْقُرْآنُ لا يَسْجُدُونَ‌ دليل روشنى است بر مساله اختيار، و ثانيا ملامت بر ترك سجده دليل بر اين است كه كفار همانگونه‌