است كه مقدار آن را يكهزار سال تعيين مى‌نمايد منافاتى ندارد، زيرا همانگونه كه در روايات وارد شده است در قيامت پنجاه موقف است، و هر موقف به اندازه يكهزار سال طول مى‌كشد [1] بعضى نيز احتمال داده‌اند عدد" پنجاه هزار سال" براى" تكثير" باشد نه تعداد يعنى آن روز بسيار طولانى است.

و به هر حال اين درباره مجرمان و ظالمان و كافران است، لذا در حديثى از" ابو سعيد خدرى" آمده است كه بعد از نزول اين آيه كسى عرض كرد اى رسول خدا! چقدر آن روز طولانى است؟ فرمود:

و الذى نفس محمد بيده انه ليخف على المؤمن حتى يكون أخف عليه من صلاة مكتوبة يصليها فى الدنيا:

" قسم به كسى كه جان محمد به دست او است آن روز براى مؤمن سبك و آسان مى‌شود آسانتر از يك نماز واجب كه در دنيا مى‌خواند" [2]

" صبر جميل" به معنى" شكيبايى زيبا و قابل توجه" است، و آن صبر و استقامتى است كه تداوم داشته باشد، ياس و نوميدى به آن راه نيابد، و توأم با بيتابى و جزع و شكوه و آه و ناله نگردد، و در غير اين صورت جميل نيست‌ [3]

[1] اين حديث در امالى شيخ از امير مؤمنان على (ع) نقل شده است (مطابق نقل نور الثقلين جلد 5 صفحه 413).

[2]" مجمع البيان" جلد 10 صفحه 353 و" قرطبى" جلد 10 صفحه 6761.

[3] درباره" صبر جميل" در تفسير نمونه (جلد 9 صفحه 351) در داستان" يعقوب" و" يوسف" شرح بيشترى داده‌ايم.