نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 413
" رقبة" در اصل به معنى گردن است ولى در اينجا كنايه از انسان
مىباشد و اين به خاطر آن است كه گردن از حساسترين اعضاى بدن محسوب مىشود،
همانگونه كه گاهى واژه" راس" (سر) را به كار مىبرند و منظور انسان است،
مثلا به جاى پنج نفر پنج" سر" گفته مىشود.
سپس مىافزايد:" اين دستورى است كه به آن اندرز داده مىشويد" (ذلِكُمْ تُوعَظُونَ بِهِ).
گمان نكنيد كه چنين كفارهاى در مقابل" ظهار" كفاره سنگين و
نامتعادلى است، زيرا اين سبب اندرز و بيدارى و تربيت نفوس شما است، تا بتوانيد خود
را در برابر اينگونه كارهاى زشت و حرام كنترل كنيد.
اصولا تمام كفارات جنبه بازدارنده و تربيتى دارد، و اى بسا كفارههايى كه جنبه
مالى دارد تاثيرش از غالب تعزيرات كه جنبه بدنى دارد بيشتر است.
و از آنجا كه ممكن است بعضى با بهانههايى شانه از زير بار كفاره خالى كنند و
بدون اينكه كفاره دهند با همسر خود بعد از ظهار آميزش جنسى داشته باشند، در پايان
آيه مىافزايد:" خداوند به آنچه انجام مىدهيد آگاه است" (وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ).
هم از ظهار آگاه است و هم از ترك كفاره و هم از نيات شما!
***
و نيز از آنجا كه
آزاد كردن يك برده براى همه مردم امكان پذير نيست، همانگونه كه در شان نزول آيه
ديديم" اوس بن صامت" كه اين آيات نخستين بار در باره او نازل گرديد خدمت
پيامبر ص عرضه داشت من قادر بر پرداختن چنين كفاره سنگينى نيستم، و اگر چنين كنم
تمام هستى خود را بايد از دست بدهم، و نيز ممكن است انسان از نظر مالى قادر به
آزاد كردن برده باشد اما بردهاى براى اين كار پيدا نشود، همانگونه كه در عصر ما
چنين است، لذا جهانى
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 413