ناگفته پيدا است لعن و طرد خداوند نسبت به اين گروه، و همچنين گرفتن قدرت درك حقايق از آنها، هرگز مستلزم جبر نيست، چرا كه اينها مجازات اعمال خود آنها و واكنش كردار و رفتارشان است.

(أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى‌ قُلُوبٍ أَقْفالُها).

آرى عامل بيچارگى آنها يكى از دو چيز است يا در قرآن، اين برنامه هدايت الهى و اين نسخه كامل شفابخش، تدبر نمى‌كنند، و يا اگر تدبر مى‌كنند بر اثر هواپرستى و اعمالى كه از قبل انجام داده‌اند قفلها بر دلهاى آنها است، به گونه‌اى كه هيچ حقيقتى در آن نفوذ نمى‌كند.

و به تعبير ديگر اگر كسى راه خود را در ظلمات گم مى‌كند، يا چراغى به دست ندارد و يا چشمش نابينا است كه اگر هم چراغ باشد و هم چشم بينا يافتن راه همه جا آسان است.

" اقفال" جمع" قفل" در اصل از ماده" قفول" به معنى بازگشت كردن يا" قفيل" به معنى اشياء خشك است، و از آنجا كه وقتى در را به بندند و بر آن قفل زنند هر كس بيايد از آنجا بازمى‌گردد، و همانند موجود خشك و صلب چيزى در آن نفوذ نمى‌كند اين كلمه به اين ابزار مخصوص گفته شده است.

نكته‌ها:

1- قرآن كتاب انديشه و عمل‌

آيات مختلف قرآن اين حقيقت را فاش مى‌گويد كه اين كتاب بزرگ آسمانى تنها براى تلاوت نيست، بلكه هدف نهايى از آن" ذكر" (يادآورى)