ترجمه:

16- گروهى از آنان به سخنانت گوش فرا مى‌دهند اما هنگامى كه از نزد تو خارج مى‌شوند به كسانى كه خداوند به آنها علم و دانش بخشيده (از روى استهزا) مى‌گويند.

اين مرد الان چه گفت؟ آنها كسانى هستند كه خداوند بر قلبهايشان مهر نهاده، و از هواى نفسشان پيروى كرده‌اند (لذا چيزى نمى‌فهمند).

17- كسانى كه هدايت يافته‌اند خداوند بر هدايتشان مى‌افزايد، و روح تقوى به آنها مى‌بخشد.

18- آيا آنها جز اين انتظارى دارند كه قيامت ناگهان برپا شود (آن گاه ايمان آورند) در حالى كه هم اكنون نشانه‌هاى آن آمده است، اما هنگامى كه بيايد تذكر و ايمان آنها سودى نخواهد داشت.

19- پس بدان كه معبودى جز اللَّه نيست، و براى گناه خود و مردان و زنان با ايمان استغفار كن، و خداوند محل حركت و قرارگاه شما را مى‌داند.

تفسير:

نشانه‌هاى رستاخيز ظاهر شده!

اين آيات ترسيمى از وضع منافقان در برخوردشان با وحى الهى و آيات و سخنان پيامبر ص و مساله جنگ و مبارزه با دشمنان اسلام است.

در سوره‌هاى مدنى سخن از منافقان بسيار آمده در حالى كه در سوره‌هاى مكى از آنها خبرى نيست، چرا كه مساله نفاق بعد از پيروزى اسلام و قدرت و سلطه آن بود، زيرا مخالفان در موضع ضعيفتر قرار گرفتند آن چنان كه مخالفت خود را نمى‌توانستند آشكارا بيان كنند لذا ظاهرا خود را به لباس اسلام درآورده تا از خشم مسلمين راستين در امان بمانند، ولى در باطن به انواع توطئه‌ها مشغول بودند، يهود مدينه كه از قدرت نظامى و اقتصادى قابل ملاحظه‌اى برخوردار بودند نيز پشتوانه‌اى براى منافقين محسوب مى‌شدند.

به هر حال آنها در صف مؤمنان راستين جاى داشتند، و در نماز جمعه يا