و مردمى كه در اين كشورها زندگى مى‌كنند مانند بردگان كمترين اختيارى از خود ندارند، و همه چيز آنها را گردانندگان حزب كمونيست تعيين مى‌كنند، و اگر كسى اظهار نظر مخالفى كند يا به اردوگاههاى كار اجبارى فرستاده مى‌شود، يا در سياه‌چال زندان مى‌افتد، و يا اگر از دانشمندان باشد به عنوان" بيمار روانى"! روانه تيمارستانها مى‌گردد.

خلاصه اينكه بردگى تابع اسم نيست، آنچه زشت و ناپسند است مفهوم و محتواى بردگى است، و مى‌دانيم اين مفهوم و محتوا در كشورهاى استعمار زده و در ممالك كمونيستى به بدترين اشكال پياده مى‌شود.

نتيجه اينكه الغاى بردگى در جهان امروز صورى بوده و در حقيقت تنها يك تغيير شكل است!.

3- سرنوشت دردناك بردگان در گذشته‌

- بردگان در طول تاريخ سرنوشت بسيار دردناكى داشته‌اند، به عنوان نمونه بردگان اسپارتها را كه به اصطلاح قومى متمدن بودند در نظر مى‌گيريم، به قول نويسنده" روح القوانين" غلامان اسپارتى به قدرى بدبخت بودند كه تنها غلام يك نفر نبودند، بلكه غلام تمام جامعه محسوب مى‌شدند، و هر كس بدون ترس از قانون مى‌توانست هر قدر بخواهد غلام خود يا ديگرى را آزار و شكنجه دهد، و در حقيقت زندگانى آنها از حيوانات نيز بدتر بود.

از زمانى كه بردگان را از كشورهاى عقب‌افتاده صيد مى‌كردند تا هنگامى كه در بازارهاى فروش عرضه مى‌شد بسيارى از آنها مى‌مردند، و باقيمانده وسيله‌اى بودند براى بهره‌گيرى برده‌فروشان طماع و اندك غذايى كه به آنها مى‌دادند براى زنده ماندن و كار كردن بود، و به هنگام پيرى و بيماريهاى صعب آنها را به حال خود رها مى‌كردند تا به شكل دردناكى جان دهند! لذا نام بردگى در طول تاريخ با انبوهى از جنايات هولناك همراه است.