" اى روزگار اف بر تو باد كه دوست خوبى نبودى چه اندازه صبحگاهان و شامگاهان از دوستان و طالبان ما را به قتل رساندى و روزگار هرگز قانع به گرفتن بدل و عوضى نمى‌شود و به اين ترتيب براى دهر دو معنى وجود دارد: دهر به معنى" افلاك و روزگار" كه مورد توجه دهريين بوده و آن را حاكم بر نظام هستى و زندگى انسانها مى‌پنداشتند، و دهر به معنى" مردم عصر و زمان و ابناء روزگار".

مسلما دهر به معنى اول پندارى بيش نيست، و اگر باشد اشتباه در تعبير است كه بجاى نام خداوند متعال كه حاكميت بر تمام عالم وجود دارد نام" دهر" را مى‌برند، ولى دهر به معنى دوم چيزى است كه بسيارى از پيشوايان و بزرگان آن را مذمت كرده‌اند، چرا كه مردم عصر خود را فريبكار، بى‌وفا، و متلون مى‌دانستند.

به هر حال قرآن مجيد در پاسخ اين بيهوده‌گويان جمله كوتاه و پرمحتوايى بيان كرده كه در مورد ديگرى از قرآن نيز به چشم مى‌خورد، مى‌فرمايد:" آنها به اين سخن كه مى‌گويند معادى نيست و مبدأ جهان نيز دهر است يقين ندارند، بلكه تنها گمان بى‌پايه‌اى دارند" (وَ ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ‌).

شبيه اين معنى در آيه 28 سوره نجم در مورد كسانى كه فرشتگان را دختران خدا مى‌پنداشتند آمده است: وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً:" آنها به اين سخن يقين ندارند آنها تنها از گمان بى‌اساس خود پيروى مى‌كنند، و گمان به هيچوجه بى‌نياز از حق نمى‌كند".

همين معنى در مورد نسبت قتل به حضرت مسيح (نساء- 157) و اعتقاد مشركان عرب در باره بتها (يونس- 66) نيز آمده است.

و اين سهل‌ترين دليلى است كه در مقابل اينگونه افراد ذكر مى‌شود كه شما هيچ شاهد و گواه منطقى براى اثبات مدعاى خويشتن نداريد تنها بر گمان‌