كه در موارد ديگرى كه سخن از" نزول تدريجى" در ميان است تنها تعبير به" تنزيل" شده است.

اما اين" نزول دفعى" بر قلب پيامبر ص چگونه بوده؟ آيا به شكل همين قرآن فعلى با آيات و سوره‌هاى مختلف؟.

يا مفاهيم و حقايق آنها به صورت فشرده و جمعى؟.

دقيقا روشن نيست، همين قدر از قرائن فوق مى‌فهميم كه يك بار اين قرآن در يك شب بر قلب پاك پيامبر ص نازل شده است و يك بار تدريجى در 23 سال.

شاهد ديگر براى اين سخن اينكه تعبير به قرآن در آيه فوق ظهور در مجموع قرآن دارد، درست است كه واژه" قرآن" به" كل" و" جزء" آن هر دو اطلاق مى‌شود، ولى نمى‌توان انكار كرد كه ظاهر اين كلمه به هنگامى كه قرينه ديگرى همراه آن نباشد مجموع قرآن است، و اينكه بعضى آيه مورد بحث را به آغاز نزول قرآن تفسير كرده‌اند، و گفته‌اند نخستين آيات قرآن در ماه رمضان و شب قدر نازل شده، خلاف ظاهر آيات است.

و از آن ضعيفتر قول كسانى است كه مى‌گويند: چون سوره حمد كه عصاره و خلاصه‌اى از مجموع قرآن است در شب قدر نازل شده، تعبير به‌ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ گرديده است! تمام اين احتمالات مخالف ظاهر آيات است، چرا كه ظاهر آن اين است كه تمام قرآن در شب قدر نازل شده.

تنها چيزى كه در اينجا باقى مى‌ماند اين است كه در روايات متعددى كه در تفسير على بن ابراهيم از امام باقر و امام صادق و امام ابو الحسن (موسى بن جعفر) ع نقل شده مى‌خوانيم كه در تفسير إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ فرمودند:

هى ليلة القدر، انزل اللَّه عز و جل القرآن فيها الى البيت المعمور جملة واحدة، ثم نزل من البيت المعمور على رسول اللَّه (ص) فى طول عشرين سنة: