ساختن افراد شايسته از نتيجه اعمال نيكشان در سراى ديگر است، اين نوع هدايت مخصوص افراد با ايمان و درستكار است، قرآن مجيد مى‌گويد:

" سَيَهْدِيهِمْ وَ يُصْلِحُ بالَهُمْ‌" اين جمله كه بعد از ذكر فداكارى شهيدان راه خدا آمده است مى‌گويد:

" خداوند آنها را هدايت مى‌كند و حال آنها را بهبودى مى‌بخشد" [1] بديهى است اين نوع هدايت تنها مربوط به برخوردارى آنان از نتائج سودمند عملشان در جهان ديگر است.

اما در واقع اين چهار نوع هدايت مراحل مختلفى از يك" حقيقت" هستند كه هر كدام بعد از ديگرى قرار گرفته است. زيرا نخست هدايت تكوينى خداوند به سراغ انسان مى‌آيد و عقل و فكر و قواى ديگر را در اختيار او مى‌گذارد (هدايت تكوينى).

و سپس هدايت و راهنمايى انبياء شروع مى‌شود و آنها مردم را به راه حق دعوت مى‌كنند (هدايت به معنى ارشاد و تبليغ).

و بعد از آن با ورود در مرحله عمل، توفيق پروردگار شامل حال آنها مى‌شود و راه‌ها براى آنها هموار مى‌گردد و مرحله سوم هدايت را به اين طريق مى‌پيمايند (هدايت به معنى توفيق).

و در پايان در جهان ديگر از نتائج اعمال خود بهره‌مند مى‌گردند (هدايت به سوى پاداشها).

از اين چهار نوع هدايت يك قسم آن (ارشاد و تبليغ) از وظائف حتمى پيامبران و امامان است و قسم ديگرى از آن كه هموار ساختن راه باشد به مقدار وسيعى جزء برنامه‌هاى حكومت الهى پيامبران و امامان است ولى بقيه مخصوص ذات خدا است.

[1] سوره محمد، آيه 5.