نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 264
مىشود كه قيام او به ذات او است، و قيام همه موجودات به او مىباشد، و علاوه
بر اين قائم به تدبير امور مخلوقات نيز مىباشد.
روشن است كه قيام به معنى ايستادن است و در گفتگوهاى روزمره به هيئت مخصوصى
گفته مىشود كه مثلا انسان را به حالت عمودى بر زمين نشان مىدهد، و از آنجا كه
اين معنى در باره خداوند كه از جسم و صفات جسمانى منزه است مفهومى ندارد، به معنى
انجام كار خلقت و تدبير و نگهدارى است، زيرا هنگامى كه انسان مىخواهد كارى را
انجام دهد برمىخيزد، آرى او است كه همه موجودات جهان را آفريده، و تدبير و
نگاهدارى و تربيت و پرورش آنها را به عهده گرفته است و به طور دائم و بدون هيچگونه
وقفه قيام به اين امور دارد.
از اين بيان روشن مىشود كه قيوم در واقع، ريشه و اساس تمام صفات فعل الهى است
(منظور از صفات فعل، صفاتى است كه رابطه خدا را با موجودات جهان بيان مىكند)
مانند آفريدگار، روزى دهنده، زنده كننده، هدايت كننده، و مانند اينها، اوست كه
روزى مىدهد، اوست كه زنده مىكند و اوست كه مىميراند و اوست كه هدايت مىكند بنا
بر اين صفات خالق و رازق و هادى و محيى و مميت، همه در وصف قيوم جمعاند.
و از اينجا روشن مىشود اينكه بعضى مفهوم آن را محدود به قيام به امر خلقت و
يا فقط امر روزى دادن و مانند آن دانستهاند در واقع اشاره به يكى از مصداقهاى
قيام كردهاند در حالى كه مفهوم آن گسترده است و همه آنها را شامل مىشود، زيرا
همانگونه كه گفتيم به معنى كسى است كه قائم به ذات است و ديگران قيام به او دارند
و محتاج به اويند.
در حقيقت" حى"، تمام صفات الهى مانند علم و قدرت و سميع و بصير بودن
و مانند آن را شامل مىشود و قيوم، نياز تمام موجودات را به او بازگو مىكند و لذا
گفتهاند اين دو با هم اسم اعظم الهى است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 264