مى‌فرمايد:" خداوند خالق همه چيز است و او حافظ و ناظر بر همه اشياء مى‌باشد" (اللَّهُ خالِقُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُوَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَكِيلٌ‌).

جمله اول اشاره به" توحيد خالقيت" است، جمله دوم اشاره به" توحيد ربوبيت".

اما مساله توحيد خالقيت چيزى است كه حتى مشركان غالبا به آن معترف بوده‌اند چنان كه در آيه 38 همين سوره خوانديم كه" اگر از مشركان سؤال كنى چه كسى آسمان و زمين را آفريده است مى‌گويند اللَّه".

ولى آنها در توحيد ربوبيت گرفتار انحراف شده بودند، گاه حافظ و نگهبان و مدبر كارهاى خود را بتها مى‌دانستند و در مشكلات به آنها پناه مى‌بردند، قرآن با بيان فوق در واقع به اين حقيقت اشاره مى‌كند كه تدبير امور عالم و حفظ و نگهدارى آن به دست كسى است كه آن را آفريده، بنا بر اين در همه حال بايد به او پناه برد.

" ابن منظور" در" لسان العرب" معانى متعددى براى" وكيل" ذكر كرده، از جمله: كفيل، حافظ و كسى كه به تدبير امور چيزى قيام مى‌كند.

به اين ترتيب ثابت مى‌شود كه بتها نه منشأ سودى هستند و نه زيانى، نه گرهى را مى‌گشايند و نه گرهى به دست آنها زده مى‌شود، موجودات ضعيف و ناتوانى هستند كه هيچ كارى از آنها ساخته نيست.

جمعى از پيروان مكتب جبر از جمله" اللَّهُ خالِقُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ" براى عقيده انحرافى خود استدلال كرده‌اند و مى‌گويند: اعمال ما نيز در مفهوم آيه وارد است، بنا بر اين خداوند خالق آن است، هر چند محل ظهور آن اعضاى تن ما است! اشتباه بزرگ آنها اينجاست كه نتوانسته‌اند اين مطلب را درك كنند كه خالقيت خداوند نسبت به افعال ما هيچگونه منافاتى با اختيار و آزادى اراده ما ندارد، چرا كه اين دو نسبت در طول هم است نه در عرض هم‌