تفسير: آيا معبودان شما توانايى بر حل مشكلى دارند؟

از آنجا كه در آيات پيشين سخن از عقيده انحرافى مشركان و عواقب شوم آن بود، در آيات مورد بحث از دلائل توحيد سخن مى‌گويد تا بحث گذشته را با ذكر دليل تكميل كند، و نيز در آيات گذشته سخن از اين بود كه حمايت خداوند به تنهايى كافى است اين مساله نيز با ذكر دليل در آيات مورد بحث دنبال شده است.

نخست مى‌فرمايد:" اگر از آنها سؤال كنى چه كسى آسمانها و زمين را آفريده؟

مسلما مى‌گويند خدا" (وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ‌).

چرا كه هيچ و جدان و خردى نمى‌پذيرد كه اين عالم وسيع و پهناور با آن همه عظمت، مخلوق موجودى زمينى باشد تا چه رسد به بتهاى بى‌روح و فاقد عقل و شعور، و به اين ترتيب قرآن آنها را به داورى عقل و حكم و جدان و فطرت مى‌برد، تا نخستين پايه توحيد را كه مساله خالقيت آسمان و زمين است در قلوب آنها محكم كند.

در مرحله بعد سخن از مساله سود و زيان و تاثير در منافع و مضار انسان به ميان مى‌آورد، تا ثابت كند بتها هيچ نقشى در اين زمينه ندارند، مى‌افزايد:

" به آنها بگو آيا هيچ در باره معبودانى غير خدا مى‌خوانيد انديشه مى‌كنيد كه اگر خدا زيانى براى من بخواهد آيا آنها مى‌توانند آن را بر طرف سازند؟ و يا اگر رحمتى براى من اراده كند آيا آنها توانايى دارند جلو رحمت او را بگيرند"؟! (قُلْ أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كاشِفاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكاتُ رَحْمَتِهِ‌) [1]

[1] مفسران و ارباب لغت معمولا جمله" ا فرأيتم" را به" اخبرونى" تفسير مى‌كنند، در حالى كه هيچ مانعى ندارد كه رؤيت در اينجا به معنى اصلى خود يعنى ديدن با چشم يا قلب تفسير كنيم، بنا بر اين مى‌توان آن را در فارسى به" آيا مشاهده كرديد" يا" آيا دانستيد" معنى كرد.