ما در سرزمين مكه به خاطر سيطره حكومت مشركان قادر به انجام وظائف الهى خود نيستيم، قرآن مى‌گويد: سرزمين خدا محدود به مكه نيست،" مكه نشد مدينه" دنيا پهناور است، تكانى به خود دهيد و از مراكز آلوده به شرك و كفر و خفقان كه مانع آزادى و انجام وظائف شما است به جاى ديگر نقل مكان كنيد.

مساله هجرت يكى از مهمترين مسائلى است كه نه تنها در آغاز اسلام اساسى‌ترين نقش را در پيروزى حكومت اسلامى ايفا كرد، و به همين دليل پايه و سرآغاز تاريخ اسلامى شد، بلكه در هر زمان ديگر نيز از اهميت فوق العاده‌اى برخوردار است كه از يك سو مؤمنان را از تسليم در برابر فشار و خفقان محيط بازمى‌دارد، و از سويى ديگر عامل صدور اسلام به نقاط مختلف جهان است.

قرآن مجيد مى‌گويد:" به هنگام قبض روح ظالمان و مشركان، فرشتگان قبض روح مى‌پرسند شما در چه حال بوديد؟ در جواب مى‌گويند: ما مستضعف بوديم و در سرزمين خود تحت فشار، ولى فرشتگان به آنها پاسخ مى‌دهند مگر سرزمين الهى پهناور نبود؟ چرا مهاجرت نكرديد؟ جايگاهشان جهنم است و چه جايگاه بدى است" إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمِي أَنْفُسِهِمْ قالُوا فِيمَ كُنْتُمْ قالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ قالُوا أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَةً فَتُهاجِرُوا فِيها فَأُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ مَصِيراً" (نساء- 97).

اين به خوبى نشان مى‌دهد كه فشار و خفقان محيط در آنجا كه امكان هجرت وجود دارد به هيچوجه در پيشگاه خدا عذر نيست.

(در زمينه اهميت هجرت در اسلام و ابعاد مختلف آن بحثهاى گوناگونى در جلد 4 صفحه 89" ذيل آيه 100- سوره نساء". و در جلد 7 صفحه 261" ذيل آيه 72- سوره انفال" بحثهاى مشروحى آمده است).

و از آنجا كه هجرت معمولا همراه با مشكلات فراوانى در جنبه‌هاى مختلف زندگى است چهارمين دستور را در باره صبر و استقامت به اين صورت بيان مى‌كند: