در اينكه در ميان" تنزيل" و" انزال" چه تفاوتى است؟ و اين اختلاف تعبير در اين آيات به چه منظور است؟ آنچه از پاره‌اى از متون لغت استفاده مى‌شود اين است كه" تنزيل" معمولا در مواردى گفته مى‌شود كه چيزى تدريجا نازل شود در حالى كه" انزال" معنى عامى دارد كه هم شامل نزول تدريجى مى‌گردد، و هم نزول دفعى‌ [1] بعضى نيز اين دو را در مقابل يكديگر دانسته‌اند و معتقدند" تنزيل" فقط نزول تدريجى و" انزال" فقط نزول دفعى است‌ [2] بنا بر اين اختلاف تعبير فوق ممكن است به خاطر آن باشد كه قرآن داراى دو گونه نزول است، يكى نزول دفعى كه در شب قدر و در ماه مبارك رمضان واقع شد كه يك جا بر قلب پيامبر گرامى اسلام نازل گشت چنان كه قرآن مى‌گويد:

إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ:" ما قرآن را در شب قدر نازل كرديم" (قدر آيه 1)- إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ:" ما آن را در شب مباركى نازل كرديم" (دخان- 3)- شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ‌" ماه رمضان همان ماهى است كه قرآن در آن نازل شده است" (بقره- 185).

در تمام اين موارد از ماده" انزال" استفاده شده كه اشاره به نزول دفعى قرآن است.

و نزول ديگرى كه تدريجا در طى 23 سال دوران نبوت پيامبر ص صورت گرفت، و در هر حادثه و ماجرايى آياتى متناسب آن نازل گرديد، و مسلمانها را مرحله به مرحله در مدارج كمال معنوى و اخلاقى و اعتقادى و اجتماعى سير داد،

[1] مفردات راغب ماده" نزل" (و الفرق بين الانزال و التنزيل فى وصف القرآن و الملائكة ان التنزيل يختص بالموضع الذى يشير اليه انزاله مفرقا و مرة بعد اخرى، و الانزال عام).

[2] در تفسير كبير فخر رازى اين تفاوت از بعضى نقل شده است.