تفسير: بهشتيان غرق در مواهب مادى و معنوى‌

در اينجا بحث پيرامون چگونگى حساب در محشر را سربسته گذارده و از آن مى‌گذرد، و به تشريح سرانجام كار مؤمنان صالح و كافران طالح پرداخته، چنين مى‌گويد:" امروز به هيچكس ستم نمى‌شود" (فَالْيَوْمَ لا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئاً).

نه از پاداش كسى كاسته مى‌شود، و نه كيفر كسى افزون مى‌گردد، و حتى به قدر يك سر سوزن كم و زياد و بيدادگرى و ظلم و ستم وجود ندارد.

سپس به بيانى مى‌پردازد كه در حقيقت دليل روشن و زنده‌اى براى عدم وجود ظلم در آن دادگاه بزرگ است مى‌فرمايد:" شما جز آنچه را عمل مى‌كرديد جزا داده نمى‌شويد (وَ لا تُجْزَوْنَ إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ‌).

ظاهر اين تعبير بدون آنكه چيزى در تقدير گرفته شود اين است كه جزاى همه شما همان اعمال خودتان است، چه عدالتى از اين بهتر و برتر؟! به عبارت ديگر: اعمالى كه از نيك و بد در اين عالم انجام مى‌دهيد در آنجا همراه شما خواهد بود، همان اعمال تجسم مى‌يابد، و در تمام مواقف محشر و بعد از پايان حساب، همدم و همنشين شماست، آيا محصول اعمال كسى را به او تحويل دادن بر خلاف عدالت است؟ و آيا نفس اعمال را تجسم بخشيدن و قرين او ساختن ظلم است؟

و از اينجا روشن مى‌شود كه اساسا" ظلم" در آن صحنه مفهوم ندارد و اگر در اينجا در ميان انسانها گاهى عدالت است و گاهى ظلم به خاطر آنست كه توانايى اين را ندارند كه اعمال هر كس را به خود او تحويل دهند.

جمعى از مفسران چنين تصور كرده‌اند كه جمله اخير مخصوص بدكاران و كفار است كه به قدر اعمالشان كيفر مى‌بينند، و شامل مؤمنان نمى‌شود، چرا كه خداوند بيش از اعمالشان به آنها پاداش مى‌دهد.