برداشتى است كه قرآن از كفر و ايمان دارد [1] ايمان يك نوع درك و ديد باطنى است، يك نوع علم و آگاهى توأم با عقيده قلبى و جنبش و حركت است، يك نوع باور كه در اعماق جان انسان نفوذ مى‌كند و سرچشمه فعاليتهاى سازنده مى‌شود.

اما كفر، جهل است و ناآگاهى و ناباورى كه نتيجه آن عدم تحريك و فقدان احساس مسئوليت و حركتهاى شيطانى و مخرب است.

اين را نيز مى‌دانيم كه" نور" در جهان ماده مبدء هر گونه حيات و حركت و نمو و رشد در انسان و حيوان و گياه است، و به عكس ظلمت و تاريكى عامل خاموشى و خواب، و در صورت ادامه موجب مرگ و نابودى حيات است.

بنا بر اين جاى تعجب نيست كه در آيات فوق يك جا" ايمان" و" كفر" به" نور" و" ظلمت" و جاى ديگر به" حيات" و" مرگ" يك جا به سايه آرام بخش و باد سموم و جاى ديگر" مؤمن" و" كافر" به" بينا" و" نابينا" تشبيه گرديده است.

و همه گفتنى‌ها در ضمن اين چهار تشبيه بيان شده.

راه دور نرويم هنگامى كه با يك فرد" مؤمن" نشست و برخاست مى‌كنيم اثر اين نور را در تمام وجودش احساس مى‌نمائيم، افكارش روشنى بخش است، سخنانش درخشنده است، اعمال و اخلاقش ما را به حقيقت زندگى و حيات واقعى آشنا مى‌سازد.

اما" كافر" از تمام وجودش ظلمت مى‌بارد، جز به منافع مادى و زودگذر خويش نمى‌انديشد، فضا و افق فكرش از محدوده زندگى شخصيش فراتر نمى‌رود، در لابلاى شهوات غوطه‌ور است، و همنشينى او قلب و روح انسان را

[1] به آيات 257- بقره 15- مائده 16- مائده 1- ابراهيم 5- ابراهيم 22- زمر 9- حديد 11- طلاق مراجعه شود.